Eylül Esintisi - ATEŞİ TANRILARDAN ÇALIP İNSANLARA VEREN KAHRAMAN PROMETHEUS

ATEŞİ TANRILARDAN ÇALIP İNSANLARA VEREN KAHRAMAN PROMETHEUS

Zeus, babası Kronos'un egemenliğine son verip Olympos'lu üçüncü tanrılar kuşağını başlatır ve diğer tüm tanrılara belirli alanlarda kullanılmak üzere güç dağıtır. Herkes kendi payına düşen güç ve şeref payesini, Zeus'un buyruklarına boyun eğmek, onun kurduğu düzene itaat etmek kaydıyla alır. İçlerinde sadece bir tek tanrı Zeus'a boyun eğmeyi kabul etmez ve onun kurduğu düzene başkaldırır. Olympos'un bu asi tanrısı Prometheus'tur ve o yeni bir devrin hazırlayıcısıdır...

Asi tanrı Prometheus'un amacı Zeus'un egemenliğine son verip yerine insanın egemenliğini geçirmek aynı zamanda Zeus'un yenilgiye uğrattığı Titanların da öcünü almaktır. Prometheus en başından beri insandan yanadır. Keskin zekası ve üstün sezgi yeteneğini, akıl gücünü tekelinde tutan Zeus'u kızdırmak için kullanır. Cesur bir hamleyle Tanrılardan ateşi çalıp insanlara verir. Böylece Zeus'un otoritesini sarsarak, onu diğer tanrılar ve insanların gözünde küçük düşürür. Bunun bedeli çok ağır olur. Öfkeden deliye dönen Tanrılar kralı Zeus onu amansız bir cezaya çarptırır. Prometheus'u ıssız kayalıklarda zincire vurup, karaciğerini bir kartala yedirir. Prometheus ölümsüz olduğundan kartalın her gün yediği karaciğeri ertesi gün yenilenip ona dayanılmaz acılar yaşatır.

Dahası "zincire vurulmuş Prometheus" bir tanrı iken köle durumuna düşer. Olympos egemenliği yerine insan egemenliğini savunmanın ne demek olduğunun  farkındadır. Çünkü o bir kahindir. Adının anlamı da "önceden gören-bilen" demektir. İçler acısı durumunu şu sözlerle dile getirir;

"Ama ben biliyordum başıma gelecek olanı;
Bile bile, isteye isteye suç işledim.
Bana gelince, ben bu çileme katlanacağım.

.......
Yalnız ölüm kurtarabilirdi beni,
Oysa benim işkencelerimin sonu yok
Zeus tahtından düşmedikçe.

Ateşi tanrılardan çalıp insanlara vermek ne demektir! Bu devrimci eylemin çağımızdaki anlamı nedir? Her şeyden önce Zeus ile Prometheus arasındaki anlaşmazlık bir özgürlük ve kölelik kavgasıdır. Bu kavgada Prometheus insanın yanında yer aldığından bir bakıma insanların da ilk temsilcisidir. Dolayısıyla ilk hümanist de odur. 

"Prometheus!

İlk hümanist oydu..."  (1)

Prometheus'un bu başkaldırısı insanlık tarihinde bir devrimdir. Bu nedenle ilk efsane devrimci de o'dur...  Amacı insanı uyandırarak esaretten kurtarmak ve böylece de Olympos'lu tanrıların egemenliğine son vermektir. Büyük şairimiz Tevfik Fikret, Promete şiirinde oğlu Haluk'a onu şu dizlerle anlatır;

"Gör daima önünde esatir-i evvelin,

Gökten deha-yı narı çalan kahramanını...

Varsın bulmasın bilecek namu şanını"

Şüphesiz Prometheus'un ateşi tanrılardan çalıp insana vermesinin daha derin açılımları vardır. Aslında Prometheus bu devrimci eylemiyle Zeus'un tekelinde olan akıl gücünü insana geçirmiştir. İnsan kendi akıl gücünün farkına varınca sorgulamayı, körü körüne itaat etmemeyi öğrenmiştir. Aynı zamanda her insan bu kutsal ateşten payına düşen kıvılcımın yaratıcı güç olduğunu idrak etmiş ve böylece esaret uykusundan uyanmıştır. Esasında Prometheus ateşi insanoğluna vermekle uygar toplumun ham maddesini hazırlamıştır. Amaç modern insanın bilinçli davranması ve onurlu yaşamasıdır. Bugün geldiğimiz noktada insanın bu eşsiz mirası nasıl kullandığı, insanlığı nerelere sürüklediği elbette tartışmaya açıktır ama şurası kesindir ki mitolojik devirde insanoğlunun ilk atası sayılan Prometheus, bize paha biçilmez iki armağan bahşetmiştir. Bunlardan biri BİLİNÇ diğeri ise ÖZGÜRLÜK' dür.

 

(1) Thomas Mann - Büyülü Dağ

(2)   Tevfik Fikret - Haluk'un Defteri.

Faydalandığım Kaynaklar;

Azra Erhat- Mitoloji Sözlüğü

Hesıodos - Tanrıların Doğuşu

Rollo May- Kendini Arayan İnsan.

Thomas  Mann - Büyülü Dağ

Tevfik Fikret- Haluk'un Defteri

ÖNCEKİ YAZI SONRAKİ YAZI ENERJİ VE ENTROPİ
Aşk Tanrısı Eros
Aşk Tanrısı Eros
25.02.2024 12:53:09
Geyik Sembolizmi
Geyik Sembolizmi
28.12.2023 18:50:21
Yedi Kız Kardeşler (Pleiades) Yıldız Kümesi
Yedi Kız Kardeşler (Pleiades) Yıldız Kümesi
11.06.2023 11:08:55
Yorum Yazın