Altılık (Sextans) Takımyıldızı:                                                       

Altılık (Sextans) Takımyıldızı Herkül Ailesine mensuptur. Güney yarım kürenin 2.çeyreğinde yer alır.15 ekvatoral takımyıldızından biridir. Oldukça sönük bir takımyıldız olup gökyüzünde 314 derece karelik bir alanı kaplar. +80 derece ile -90 derece arasındaki enlemlerde görülür. Takımyıldız 17 yüzyılda Polonyalı Gökbilimci Johannes Hevelius tarafından listelenmiş olup herhangi bir mitolojik efsane ile ilişkili değildir. Astronomik olarak Altılık-Sextans’ı temsil eder. Takımyıldızın en parlak yıldızı “Alpha Sextans” yıldızıdır.

IAU tarafından onaylanmış 1 yıldız içerir. Adı “Bibha” (HD 86081)dır. Onaylanmış öte gezegenlere sahip 5 tane de yıldızı vardır. IAU tarafından üç harfli kısaltılmış ismi “sex” tir.

Ana yıldızlar:

Gamma Sextantis: Çoklu yıldız sistemine ait mavi-beyaz renkli ana dizi bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: 5.07

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: 0.42

Dünyaya uzaklığı: 277.59 ışık yılı

24 Sextantis: takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. Sarı renkli altdev bir yıldızdır. 2010 yılında yörüngesinde dönen 2 dev gezegen keşfedilmiştir. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: 6.45

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: 2.0

Dünyaya uzaklığı: 252.64 ışık yılı

HD 92788: takımyıldızın ana hatlarının bir parçası olmayıp sınırları dahilindedir. 2001 yılında yıldızın etrafında dönen bir öte gezegen keşfedilmiştir. Sarı renkli yıldız yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: 7.31

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: 4.56

Dünyaya uzaklığı:115.66 ışık yılı

WASP-43: turuncu renkli ana dizi cüce bir yıldızdır. 2011 yılında yıldızın yörüngesinde dönen bir öte gezegen keşfedilmiştir. Yeryüzünden çıplak gözle görülmez.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: 12.4

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: -26.74

Dünyaya uzaklığı: 284.1ışık yılı

Bibha Star: bir adı da “HD 86081” dir.  Sarı-beyaz renkli ana dizi cüce bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülmez. Yıldızın yörüngesinde dönen bir öte gezegen vardır. 2019 yılında IAU’nun düzenlediği bir yıldıza ve yörüngesinde dönen öte gezegene bir ad verme yarışmasında bu yıldız Hindistan’a tahsis edilmiştir. Hintli bilim insanı Bibha Chowdhuri’ye atfen yıldıza “Bibha” adı, öte gezegenine ise Sanskritçe “Bulutlu” anlamına gelen “Santamasa” adı verildi.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: 8.73

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: 3.83

Dünyaya uzaklığı:310.93 ışık yılı

Sektans takımyıldızı içinde Alpha Sextanis, Beta Sextantis, Delta Sextantis, Epsilon Sextantis, LHS 292, HD 8608, BD-08 derece 2823 yıldızları da yer alır.

Derin Gökyüzü Nesneleri:

1)Spindle Galaxy- NGC 3115 (Caldwell 53): İğ gökadası merceksi bir gökadadır. Merkezinde süper kütleli bir karadelik vardır.

2)NGC 3169: sarmal bir gökadadır.

3)NGC 3166: sarmal bir gökadadır.

4)Sextans A (UGCA 205): küçük ve düzensiz bir cüce bir gökadadır.

5)Sextans B (UGC 5373): düzensiz bir gökadadır.

6)Sextans I: küresel cüce galaksi.

7) UGC 5797: bir salma çizgisi gökadasıdır.

8)CL J1001+0220: Dünyadan 11,1 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gökada kümesidir. Bünyesinde 17 galaksi bulunur.

9) Cosmos Redshift 7: bilinen en eski ve en uzak gökadalardan biridir. Galaksinin takma adı, CR7 olarak bilinen Portekizli futbolcu Cristiano Ronaldo’dan esinlenilmiştir.

10) CID-42: bir gökada kuasarıdır.

Sextans takımyıldızı Messier nesnesi içermez.

Meteor Yağmuru: takımyıldızın Ekim ayı sonlarında ve kasım ayı başlarında meydana gelen bir gündüz meteor yağmuru vardır.

Kupa (Crater) Takımyıldızı:

Kupa takımyıldızı Herkül Ailesine mensup olup güney yarım kürenin 2.çeyreğinde yer alır. Soluk bir takımyıldızdır bünyesinde 4.kadirden daha parlak yıldız yoktur. Gece gökyüzünde 282 derece karelik bir alanı kaplar ve büyüklükte 54.sırada yer alır. +65 derece ile – 90 derece arası enlemlerde görülebilir.

Kupa takımyıldızı mitolojide tanrı Apollon’un kupasını temsil eder (1) İlk olarak Ptolemy tarafından 2.yüzyılda listelenmiştir. Takımyıldızın en parlak yıldızı “Labrum” dur. Kupa takımyıldızında bilinen gezegenleri olan üç yıldız vardır. IAU tarafından üç harfli kısaltılmış adı “Crt” olarak geçer.

Ana yıldızları:

Delta Crateris: geleneksel adı “Labrum” dur. Latince adı “Kutsal Kâse” efsanesi ile ilişkili olduğundan “Kâse “anlamına gelir. Bazen “Dudak” olarak da geçer. Turuncu renkli dev bir yıldızdır. Yeryüzünden ışık kirliliği olmayan bölgelerde görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: 3.56

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: -0.32

Dünyaya uzaklığı:194.63 ışık yılı

Alpha Crateris: geleneksel adı “Alkes” dir. Arapça adı “Kupa” veya “Çanak” anlamına gelir. Nispeten Galaktik merkeze yakın mesafede bulunan yıldız ağır metaller açısından zengindir. Rengi kırmızıdan turuncuya değişen dev bir yıldızdır. Takımyıldızın ana hatlarını oluşturur, yeryüzünden çıplak gözle görülür.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: 4.07

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: 0,44

Dünyaya uzaklığı: 159.18 ışık yılı

Beta Crateris: geleneksel adı “Al Sharasif” dir. Arapça adı “Kaburga kıkırdağı” anlamı taşır. Kupa takımyıldızı, Suyılanı takımyıldızının üzerinde ve ona bitişik durduğundan bu ad yıldızın Su yılanının kaburgasının ucunda bir görünüm sergilemesinden ötürü verilmiştir. Yıldız bu adı Nu Hydra ile paylaşır. Beyaz renkli altdev bir yıldızıdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: 4.48

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: -0.63

Dünyaya uzaklığı: 340.11ışık yılı

Gamma Crateris: takımyıldızdaki en parlak 2.yıldızdır. İkili yıldız sistemine ait mavi-beyaz renkli ana dizi bir yıldızdır. Ekvatorun yakınında yer aldığından yılın belirli zamanlarında her iki yarımküreden de çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: 4.08

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: 2.03

Dünyaya uzaklığı: 83.80 ışık yılı

Amansinaya Star: diğer adı “WASP-34” olarak da geçer. Yörüngesinde dönen bir öte gezene sahiptir. Öte gezegenin adı “Haik” tir. Yıldızın adı Filipin mitolojisinde okyanusun ilkel tanrısı ve balıkçının koruyucusu “Aman Sinaya” atfen “amansinaya” olarak verilmiştir. Öte gezegen Haik adının anlamı ise Filipin Tagalog mitolojisinde deniz tanrısı olup Aman Sinaya’nın halefidir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: +10.28

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: ?

Dünyaya uzaklığı: 432.3 ışık yılı

Hunahpu Star: takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. “HD 98219 “olarak da geçer. Kırmızı-turuncu renkli altdev bir yıldızdır. Yörüngesinde dönen bir öte gezegene sahiptir. Yeryüzünden çıplak gözle görülmez.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: 8.05

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: 2.41

Dünyaya uzaklığı: 437.80 ışık yılı

Ayrıca takımyıldız bünyesinde SZ Crateris, R Crateris yıldızları da bulunur.

Derin Gökyüzü Nesneleri:

1) NGC 3887: çubuklu sarmal gökada,

2)NGC 3511: sarmal gökada,

3)NGC 3513: sarmal gökada,

4) NGC 3981: sarmal gökada,

5) Crater2: Samanyolu yörüngesinde dönen cüce bir gökadadır.

Kupa takımyıldızında Messier nesnesi bulunmaz.

Meteor Yağmurları:

1)Eta Craterids: 11 Ocak ile 22 Ocak arasında meydana gelir. Zirve tarihi 16 Ocaktır. Meteor yağmurunun ışıma noktasına en yakın yıldız Eta Crateris’tir. Sönük bir meteor yağmurudur.

Dipnot:

(1) Yunan mitolojisinde tanrı Apollon’un kupası iki elli bir kadeh şeklinde tasvir edilir. Adını Apollon’un kupasından alan Crater takımyıldızı, komşu takımyıldız Corvus’a adını veren kutsal kuzgun ile de ilişkilidir.

Kaynakça:

1) http://www.constellation-guide.com- Sextans & Crater Constellation

2) Wikipedia - Sextans & Crater Constellation

3) http://www.theskylive.com- Sextans & Crater Constellation

4) https:// www.unıversequide.com- Sextans & Crater Constellation

5) Mustafa Pultar- Yıldız Adları Sözlü