Dünya'nın astronomik künyesi;

Konumu; Güneşe 3. derece yakınlıktaki içsel gezegen.

Cismi özelliği; Güneş'in ekosferi içinde dönen tek gezegen (1)

Güneş'in çevresinde dönme süresi; 365,2 gün

Kendi çevresinde dönme süresi; 23 saat 56 dakika 4 saniye

Sideral Zodyakta günlük ilerleme süresi; 1 derece

Bir burçta kalma süresi; 1 ay,

Geri gitme süresi; Dünya geri gitmez.

Evrende yaklaşık 100 milyar galaksi, her bir galaksi bünyesinde de milyarlarca yıldız var. Galaksilerin ortasında ise bir kara delik bulunur. Samanyolu galaksinin kenarında yani kara delik noktasına uzak bir konumda Dünyamız yer alır. Dünya içsel gezegenlerin en büyük olanıdır. Ayrıca onu diğer gezegenlerden ayıran önemli bir özelliği de oldukça büyük bir uyduya sahip oluşudur. Bu durum Dünya ve uydusu Ay'ın "çift gezegen" olarak düşünülmesine yol açmıştır (2)

Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönüşünden gün ve gece, Güneş’in etrafında dönüşünden ise mevsimler meydana gelir. Mevsimler dünya ekseninin 23,5 derecelik eğik açısı nedeniyle oluşur. Dünya ekseninin eğikliği hiç bir zaman 22 derecenin altına ve de 24.5 derecenin üstüne çıkamaz. Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesi hafif eliptiktir. Dünya'nın ekvator bölgesinin geniş, kutup bölgelerinin ise basık oluşu küresel şeklini biraz bozar. Şekil; 1

Şekil 1; Dünya'nın görünümü.

Dünya’nın Güneş’ten en uzak olduğu ve yörüngesinde en yavaş hareket ettiği mesafeye Aphelion (afel-günberi) denir. Afel 4 Temmuz civarında gerçekleşir. Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu ve yörüngesinde en hızlı hareket ettiği uzaklığa Perihelion (perihel-günöte) denir. Perihel  2 Ocak civarında gerçekleşir. Yeryüzü perihelionda iken kuzey yarımküre kışın, güney yarımküre ise yazın ortasındadır. Yeryüzü aphelionda iken kuzey yarımküre yazın, güney yarımküresi de kışın ortasındadır.

Dünya'nın yaşının 4,6 milyar yıl olduğu radyoaktif tarihleme ile saptanmıştır. Dünyanın dörtte üçü su, dörtte biri kara parçası ile kaplıdır. Üzeri ise yoğun bir hava tabakası ile örtülüdür. Bu hava tabakasına atmosfer adı verilir. Atmosfer tabakası %77 azot, %21 oksijen, %1 su buharı ve %0.93 argon gazından oluşur. Bunların yanı sıra az miktarda karbondioksit, neon, helyum ve sülfür gazları da bulunur. Atmosferin canlıların yaşadığı en alt ve yoğun tabasına troposfer, daha yukarıda ozonun bulunduğu tabakaya stratosfer, onun üzerindekine mezosfer ve en üstte de iyonosfer tabakası yer alır. Dünya'nın su örtüsüne hidrosfer ve katı tabakasına da litosfer adı verilir. Deniz içindeki canlılar, toprak üstü ve altındaki canlılar ve hava içindeki mikroorganizmaları içine alan tabakaya da biyosfer denir. Litosfer (taş küre) kabuk, manto ve çekirdek kısımlarından oluşur. Plato adı verilen ince kabuğu binlerce farklı tür minerallerden oluşur. Kabuğun temel maddesi silikon, alüminyum ve oksijenden oluşan kayalardır. Dünyanın iç tabakalarında en bol bulunan elementler oksijen, demir, silikon ve magnezyumdur. Yerkürenin merkezinde yer alan çekirdeğin % 90'ı demir, 0% 9'ı nikel, % 1'ı sülfürdür. Çekirdeğin dışındaki sıvı bölgede aynı elementler eriyik halde bulunur ve Dünya'nın dönüşü nedeniyle girdaplar oluşturarak çalkalanır. 1939 yılında Alman bilim insanı Walter Elsasser, bu çalkantının dairesel bir elektrik alanı yarattığı teorisini ileri sürerek Dünya'nın dev bir mıknatıs olduğu görüşüne açıklık kazandırmıştır. Çağımızda Dünya'nın çekirdeğinde bulunan sıvının hareketi yavaşlamış olduğundan bir gün tamamen duracağı ve manyetik alanın kaybolacağı ileri sürülmektedir. O zaman da hareket terse döneceğinden manyetik kutupların yönü değişecektir. Dünya'da muntazam aralıklarla buzul çağları yaşandığından ilerleyen süreçte bunun tekrar görüleceği bilinmektedir. Dünya her 25.725 yılda bir precession periyodu adı verilen bir yalpalama hareketi gerçekleştirir.

(1) Ekosfer; canlıların yaşamasına imkan veren katman.

(2) Astronomi bölümünde Ay ile ilgili yazımızda bu konuya daha geniş yer verdik.