Mars'ın astronomik künyesi;

Konumu; Güneşe 4.uzaklıktaki sonuncu iç gezegen,

Cismi özelliği; Güneş sistemdeki tek kırmızı renkli gezegen,

Güneş'in çevresinde dönüş süresi; 687 gün, yaklaşık 2 yıl.

Kendi çevresinde dönüş süresi; 24,6 saat.

Sideral Zodyakta ilerleme hızı; günde; 0,50 derece.

Bir burçta kalış süresi; 40-45 gün, yaklaşık 1,5 ay,

Geri gitme süresi; 2 yılda bir 81-82 gün kadar, yaklaşık 2,5 ay.

Güneş sistemindeki tek kızıl renkli gezegen Mars'tır. Kızıl rengi toprağında bolca bulunan demir-oksit' ten kaynaklanır. Mars'ın demir oksit tozuyla yani pasla kaplanmış olması su ve oksijen barındırdığının önemli bir göstergesidir zira su ve oksijen olmadan pas da olmaz. Mars'ın bugün soğumuş bulunan küçük ve hafif bir çekirdeği var. Demir, nikel ve sülfürden oluşan bu çekirdeğin manyetizması yok. Yaklaşık %95'i karbondioksitten oluşan ince bir atmosferi var. Bir Mars günü bir Dünya gününden 40 dakika daha uzunken, bir Mars yılı neredeyse iki dünya yılına denktir. Mars'ın Phobos ve Deimos adlarında iki uydusu var. Mitolojide Phobos (korku) ve Deimos (dehşet) Mars'ın Aphrodite ile birleşmesinden doğan iki oğludur. Eski Roma İmparatorluğunda savaş tanrısı olarak kutsanan Mars'ın bilinen bir diğer adı da Merih'tir. Mars'ın güney kesimi daha yüksek ve kraterli bir yapıdayken, kuzey kesimi daha alçak ve az kraterli bir yapıdadır. Oymphus Mons adı verilen dağ Güneş sistemi içinde bilinen en yüksek nokta, Valles Marineris adı verilen vadi ise bilinen en büyük kanyondur. Mars'ın eksen eğikliği Dünya'nın eksen eğikliğine yakın olup 25,2 derecedir. Gezegenin en düşük sıcaklığı -87 C derece iken, en yüksek sıcaklığı -5 C derecedir. Mars'taki yer çekimi Dünya'dakinden daha düşük olup, yerkürede 50 kg ağırlığına sahip bir cisim Mars' ta 19 kg çeker.

Mars ve Jüpiter arasında yer alan bölgede irili ufaklı çok sayıda asteroitler dolandığından buraya "asteroit kuşağı" adı verilir. Mars'ın yüzeyinde sıkça kutup ışıkları ve meteor yağmurları gözlenir. Dünyamız bilinen anlamda yaşamın beşiği olarak kabul edilse de, bilim insanları Dünya dışı yaşam açısından en güçlü aday olarak Mars gezegenini işaret etmektedir. Küresel ısınma sonucu Dünya yaşanmaz bir hal alırken bunun tersine Mars'ın, yaşam ve canlılık şartlarına elverişli hale gelebileceği olasılığı üzerinde durulmaktadır. Ayrıca Dünya'dan önce yaşamın Mars'ta geliştiğini ve Dünya'daki canlıların kökeninin Mars olduğunu ileri süren görüş de mevcuttur. Bu görüşe göre Mars'tan gelen göktaşlarında bulunan bakteriler vasıtasıyla yaşam Dünya'ya taşınmıştır. Belki de 4 milyar yıl önce henüz Dünya'mızda yaşam belirmemişken Mars hayat dolu bir gezegendi! Peki, 4 milyar yıl önce hayata elverişli olan Mars nasıl bir akıbete uğradı ki bugün okyanusları kurumuş, atmosferinde oksijeni tükenmiş ve yüzeyinde bir damla bile su kalmamıştır? Bilinen anlamda bir yaşam formu için su molekülü anahtar özellik taşıdığından, bilim insanları "su varsa hayat vardır" görüşünden yola çıkarak Mars'ın haricinde Jüpiter ve Satürn uydularında da su olduğuna dair bazı bulgulara ulaşmışlardır. Nasa'nın peşpeşe Mars'a gönderdiği sondalar 2003 yılında burada eskiden okyanus, deniz ve nehirler bulunduğuna dair izler tespit etmiş, 2008 yılında ise Mars'ın toprağında su buzuna rastlanmıştır. Nasa 2004 ve 2010 yılları arasında Mars'a daha gelişmiş tekerlekli araştırma araçları göndermiştir. Spirit (insan ruhu) adı verilen araç Mars'ın kaya ve taşlarında oksijen izleri bulurken ikizi olan Opportunity (fırsat) da bu çalışmalara katılmıştır. Robot curiosity (merak) ise kızıl gezegenin toprağında sülfür, nitrojen, hidrojen, oksijen, fosfor ve karbon elementlerinin izini sürmüştür. Ayrıca Nasa 2050 yılına kadar Güneş sistemi içinde daha uzaklara gidebilmeyi hedefleyen ve henüz gelişme aşamasında olan insanlı uzay aracı projesi üzerinde çalışmaktadır (1)

Nasa'nın haricinde çılgın projeleri ile tanınan Elon Musk, 2002 yılında SpaceX'i kurarak Mars'ı kolonileştirme konusundaki çalışmalarını hummalı bir şekilde sürdürmektedir. Mars'ta yaşamı sağlamak için gezegende basınç ayarı, su ve yiyecek temini yanısıra yüksek radyasyondan korunma ve oksijen üretmenin yollarını araştırmaktadır. Musk'ın asıl kafasını kurcalayan şeyse yüksek ölüm riski bulunan bu yolculukta Mars'tan geri dönüştür. Mars'a yolculuk takvimini ise şöyle belirliyor; 2022-2023 yıllarında Mars'a insansız uzay aracı indirmek, 2024 de yolculuğun başlaması, 2025 de mürettebatlı uçuşlar, 2028 de Mars'ta üs kurmak, 2030 da ilk Mars şehrinin kurulması ve 2100 li yıllarda Mars'ın dünyalaştırılması...

Milyarlarca yıl önce patlayıp uzaya savrulan yıldız tozlarından oluşan biz yıldız çocuklarının cevap arayışı sürmektedir;

Dünya'da oluşan hayatı kızıl gezegen Mars'a mı borçluyuz?

Yoksa gelecekte hayatta kalabilmek için Mars'a mı muhtacız?

Dip notlar;

(1) Bilim insanlarının gezegenler ile ilgili araştırmaları kesintisiz sürdüğünden her an yeni bilgilere ulaşılmaktadır. Dolayısıyla bugün yazdıklarımız yarın değişebileceğinden bu bilgilerin de güncellenmesi gerekecektir.

Kaynakça;

1) Patrick Moore - Gezegenler Kılavuzu

2) Kozan Demircan - Dünyadaki Hayatın Kökeni Kızıl Gezegen Mars mı?

3) Selçuk Topal - Mars Hakkında Bilmemiz Gerekenler

4) Yalçın İnan - Kozmos'dan Kunatum'a

5) Ashlee Vance - Elon Musk (Tesla, spaceX ve Muhteşem Geleceğin Peşinde)

6) Azra Erhat - Mitoloji Sözlüğü