Merkür'ün astronomik künyesi;

Konumu; Güneş'e en yakın gezegen (1)

Cismi özelliği; Güneş sistemdeki en küçük gezegen (2)

Güneş'in çevresinde dönüş süresi; yaklaşık 88 gün,

Kendi çevresinde dönüş süresi; 59 gün,

Sideral Zodyakta ilerleme hızı; günde 1 ile 2 derece arası,

Bir burçta kalış süresi; yaklaşık 14 gün ile 24 gün arasında değişmektedir.

Geri gitme süresi; yılda 3 kez (bazen 4 kez) yaklaşık 3 hafta geri gider

Güneş'e en yakın gezegen olan Merkür aynı zamanda çıplak gözle görülebilen 5 gezegenden biridir ancak onu sanayileşmiş büyük şehirlerden görmek zordur. Çıplak gözle görebilmek için günbatımından hemen sonra batı yönünde veya gündoğumundan hemen önce doğu ufkuna yakın bir noktadan bakmak gerekir. Güneye doğru inildikçe Merkür'ün görülmesi daha kolaylaşır. Güneş'in etrafında çok hızlı hareket etmesinden ötürü Merkür'e Yunan mitolojisinde tanrıların habercisi anlamına gelen "Hermes" adı verilmiştir. Etkin olduğu coğrafik bölge ise hala "Hermografya" olarak anılır.

Güneşe en yakın gezegen olmasına rağmen Merkür ışınların sadece %10' lık kısmını  yansıtır (3) Dünya, Venüs ve Mars yoğun bir atmosfer tabakasına sahipken, Merkür'de yok denecek kadar ince bir atmosfer tabakası bulunur. Bu nedenle de ısı farklılıkları meydana gelir. Gündüzleri sıcaklık +430, geceleri ise -170 derecedir. Merkür'ün bu ince atmosferi oksijen, hidrojen ve sodyum elementlerinden oluşur. Merkür'ün yüzeyi de Ay'ın yüzeyi gibi kraterlidir. Aynı zamanda Merkür'de teraslı sıradağlar göze çarpar. Dünya'daki dağlara benzerlik gösterse de tam olarak aynı özelliği taşımayan bu sıradağlar Merkür'e özgü teraslı sırtlar halinde uzanır. Merkür'ün Ay ile benzeşen bir diğer yönü ise Dünya'dan gözlemlendiğinde tıpkı Ay gibi hilal, dördün ve dolunay şeklinde değişmesidir. İç gezegenlerden sadece Merkür ve Venüs'ün uydusu yoktur. Sistem içinde diğer gezegenlerden farklı olarak da Güneş'e en yakın gezegen Merkür ve Güneşe en uzak gezegenimsi Pluto önemli derecede eliptik yörüngeye sahiptir. Bu ikisi diskin biraz dışına taşarak döner yani disk düzlemiyle küçük bir eğim (inclination) yaparlar. Merkür, Güneş'in etrafında en hızlı dönen gezegen olmasına rağmen, kendi etrafında dönme  periyodu çok yavaştır. Venüs'ten sonra (243 gün), ikinci yavaş dönen (59 gün) gezegendir. Merkür gezegeninin kendi etrafında döndüğünü Yunanlı filozof Heraklit ortaya çıkarmıştır.

Güneş sistemi içinde en küçük gezegen olarak kabul edilen Merkür şayet Pluto gibi Kuiper kuşağında bulunsaydı cüce gezegen sınıfına girecekti. Kuiper kuşağı;Neptün'ün yörüngesi ile cüce gezegen Pluto'nun daha uzağında kalan ve içinde gezegenimsilerin yer aldığı alana verilen addır. Bu Neptün ötesi uzak bölge Edgeworth-Kuiper kuşağı adıyla da anılmaktadır. Güneş sistemi içinde çapı Merkür gezegeninden daha büyük olan Jüpiter'in uydusu Ganymede' ile Satürn'ün uydusu Titan vardır. Ancak iki uydu da hacimsel olarak Merkür'den büyük olmasına rağmen hafif buzullu yapıları nedeniyle kütlesel olarak Merkür'den daha hafiftirler. Çünkü dev bir demir çekirdeğe sahip olan Merkür oldukça ağır bir gök cismidir. Genelde demir çekirdek manyetik güç ile bağdaştırılır fakat dev bir demir çekirdeğe rağmen Merkür'de zayıf bir manyetik alan vardır! Bu durum Merkür'ün dev bir kozmik çarpışmayla küçüldüğü tezini de güçlendirmektedir. Bilim insanları Merkür'ün halen kuru üzüm gibi hızla büzülerek küçülmeyi sürdürdüğünü belirtmektedir. Aslında Dünya dahil bütün kayalıklı gezegenler soğudukça büzülüp küçülmektedir...

(1) Güneş'ten en fazla 28 derece uzaklaşabilir.

(2) Esasında Güneş sistemindeki en küçük gezegen Pluto'dur fakat 24.8.2006 tarihinde Prag'da toplanan Uluslararası Astronomlar Birliği (IAU), Pluto'nun gezegen değil "gezegenimsi" olduğuna karar verdiğinden Merkür hem Güneş'e en yakın hem de sistem içindeki en küçük gezen olarak kabul edildi.

(3) Merkür'den başka Güneşe daha yakın büyük bir gezegen olmadığından emin miyiz? (Patrick Moore)

Kaynakça;

1) Patrick Moore - Gezegenler

2) Yalçın İnan - Kozmos'dan Kunatum'a

3)Kozan Demircan- Merkür Kuru Üzüm Gibi Büzülüp Küçülüyor.