Büyük Ayı Ailesini tanıma yolculuğumuz sürüyor. Gökyüzünde yol aldıkça ne kadar çok "alem içre alemler" olduğunu büyülenerek izliyor insan...

Av Köpekleri (Canes Venatici)Takımyıldızı:

Av Köpekleri 88 takımyıldız arasında en büyük 38.takımyıldızdır. Gökyüzünde 465 derece karelik bir alanı kaplar. Kuzey yarımkürede 90 derece ile -40 derece arası enlemlerde görülebilir. Kuzeyde ve Batıda Büyükayı, Güneyde Coma Berenices ve Doğuda Çoban takımyıldızı ile çevrilidir. En iyi kış ve ilkbahar mevsimlerinde görülür.

Av Köpekleri takımyıldızı ilkin Yunan astronom Ptolemy tarafından Büyük Ayı takımyıldızına dahil edilmiştir. 1687 yılında Polonyalı gökbilimci Johannes Hevellıus bu takımyıldızı, Büyük Ayı takımyıldızının topuklarına yapışan bir çift tazıyı temsil ettiğini belirtmiştir. Av Köpeklerinden eril olana "Asterion", dişi olana da "Chara" adını vermiştir. Böylece Av Köpeklerini diğer takımyıldızlardan ayırarak modern bir takımyıldız oluşturmuştur. Bu takımyıldızla ilgili mitolojide bir efsane yoktur. Av Köpekleri takımyıldızı az sayıda ve sönük yıldızlardan oluşur. En parlak yıldızı "Cor Corali" dir. IAU tarafından onaylanan yıldızlar Cor Corali, Chara, La Superba ve Tuiren olmak üzere 4 adettir.

Takımyıldız içindeki ana yıldızlar:

Alpha Canum Venaticorum: diğer adı "Cor Corali" dir. Latince adın anlamı şehit kral "Charles'ın Kalbi" dir. İngiltere kralı I.Charles'ın 1649 yılında başının kesilerek idam edilmesi üzerine 1673 yılında verilmiştir (1) Cor Corali yıldızı, Başak Elmas asterizminin kuzey tepe noktasını işaret eder. Takımyıldızın en parlak yıldızıdır (2) İkili bir yıldız sistemidir. İki yıldızdan daha parlak olanı "a2 Canum Venaticorum" spektral tipte değişken bir yıldızdır. Diğeri "a1 Canum Venaticorum" ise sönük olanıdır. İki yıldız da güçlü bir manyetik alana sahiptir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 2.84 - 2.98 arasında değişmektedir

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 0.16

Dünyaya uzaklığı;110 ışık yılı

Beta Canum Venaticorum: diğer adı "Chara" Latince adı "Sevgili" ve "Sevinç" anlamları taşır. Antonin Becvar'in Göklerin Atlasında "Asterion" olarak geçer. Takımyıldızın en parlak 2.yıldızıdır. Güneydeki Av Köpeğini simgeler. Sarı-beyaz renkli altdev bir yıldızdır. Yaş,kütle evrim aşaması bakımından Güneş'e benzetilir. Bu nedenle "Güneş İkizi" olarak da adlandırılır.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.26

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 4.64

Dünyaya uzaklığı;27.53 ışık yılı

Av Köpekleri takımyıldızının en parlak iki yıldızı olan Alpha ve Beta Canum Venaticorum  güney yönündeki Köpek Chara'da yer alır.

Gamma Canum Venaticorum: diğer adı "La Superba"dır. "Y Canum Venaticorum" olarak da geçer. Latince adı "Muhteşem" anlamına gelir. Yıldıza bu ad tayfının güzelliğinden çok etkilenen Angelo Secchi tarafından verilmiştir. Takımyıldızın en parlak 3.yıldızıdır. Gökyüzünün en kırmızı yıldızlarından biri olmasıyla ünlü yarı düzenli ve değişken bir yıldızdır. Bol miktarda karbon 13 içeren nadir bir karbon yıldızıdır.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 5.42- 7.32

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -1.203

Dünyaya uzaklığı;711 ışık yılı

R Canum Venaticorum: diğer adı "Tuiren" dir. "HAT-P-36" olarak da geçer. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları içinde kalır. Değişken yıldızın yörüngesinde 2012 yılında Jüpiter benzeri bir öte gezegen keşfedilmiştir. IAU'nun yıldız adları verme yarışmasında İrlanda'ya tahsis ettiği yıldızdır. Çıplak gözle görülemeyecek kadar sönüktür. Ancak dürbünle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 6.5- 12.9

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 4.75

Dünyaya uzaklığı; 1033.93ışık yılı

Ayrıca Av Köpekleri takımyıldızında AM Canum Venaticorum ve RS Canum Venaticorum yıldızları da yer alır.

Takımyıldız içindeki diğer gök cisimleri (deep sky objects):

1)M3 (NGC5272): Küresel yıldız kümesidir.

2)M51 (NGC5194)Whirlpool Galakxy: Girdap gökadası, sarmal gökadadır.

3)M63 (NGC5055 Sunflower Galaxy: Ayçiçeği gökadası, sarmal gökadadır.

4)M94 (NGC4736): Sarmal gökada

5)M106 (NGC4258): sarmal gökada

6)NGC4631 (Caldwell 32, Arp 281) Whale Galxy: Balina Galaksisi, çubuklu sarmal gökadadır.

7)NGC4656 Hockey Stic Galaxies (Crowbar Galxy)- NGC4656&NGC4657:

8)NGC4490 Cocoon Galaxy: Koza Gökadası

Ayrıca takımyıldız içinde NGC 5033,NGC5005 (caldwell29), NGC4151, NGC4618, NGC4625, NGC 5371,NGC4183, NGC4214, IC883, NGC4449 gökadaları bulunur.

Meteor Yağmurları:

1) Canes Venaticids: Ocak ayında gerçekleşen bir meteor yağmuru vardır.

Zürafa (Camelopardalis) Takımyıldızı:

Zürafa takımyıldızı kapladığı 757 derece karelik alanıyla gökyüzünün en büyük 18.takımyıldızıdır. Kuzey yarım kürenin ikinci çeyreğinde yer alır ve +90 ile -10 enlemlerinde görülebilir. Kuzey kutbuna yakın takımyıldız oldukça sönüktür.

Antik Yunanda gökyüzünün bu bölgesi boş sanıldığından takımyıldıza ait bir efsane bulunmamaktadır. Takımyıldızın adı "camel=deve" ve "pardalis=leopar" sözcüklerinin birleşiminden türetilmiş olup 17.yüzyılda Zürafa adını almıştır.

IAU tarafından onaylanan 2 ana yıldıza sahiptir. Adları Mago ve Tonatiuh'dur. En parlak yıldızı "Beta Camelopardalis" tir. Camelopardalus ve Camelopardus olarak da geçer.

Takımyıldızı oluşturan ana yıldızlar:

Beta Camelopardalis: takımyıldız içindeki en parlak yıldızdır. İkili yıldız sistemidir. Sarı renkli süper dev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.03

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -3.40

Dünyaya uzaklığı;996.94 ışık yılı

CS Camelopardalis: takımyıldız içindeki 2.en parlak yıldızdır. İkili yıldız sistemi olup Yansıma Bulutsusu içinde yer alır. Mavi renkli süper dev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.19 - 4.23

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -4.66

Dünyaya uzaklığı;1941.45 ışık yılı

HD32518: diğer adı "Mago" dur. Adını Etiyop'da Zürafaları ile ünlü Mago Ulusal Parkından almıştır. Adının anlamı "Büyücü" dür. Rengi kırmızıdan turuncuya değişen dev bir yıldızdır. 2009 yılında yıldızın dev bir gezegene sahip olduğu keşfedilmiştir. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 6.43

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 1.09

Dünyaya uzaklığı;399.7 ışık yılı

HD104985: diğer adı "Tonatiuh" dur. Adının anlamı Aztek mitolojisinde "Güneş Tanrısı" demektir. IAU tarafından adı onaylanmıştır. Sarı renkli dev yıldız bir öte gezegene de sahiptir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 5.78

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 0.85

Dünyaya uzaklığı;329.2 ışık yılı

1694 Camelopardalis: diğer adı "Sigma 1694 Camelopardalis" veya "Struve 1694" dir. Zürafa figürünün başını temsil eder. A ve B bileşenlerine sahip çift yıldızdır. Spektroskopik ikili bir yıldız sistemidir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 5.28 - 5.85

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 0.54

Dünyaya uzaklığı;317 ışık yılı

Gama Camelopardalis: İkili  bir yıldız sistemdir. Birincil bileşeni beyaz renkli, yassı, alt dev bir yıldızdır. İkincil bileşeni daha sönük bir yıldızdır.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.66

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -0.62

Dünyaya uzaklığı;359.7 ışık yılı

Ayrıca Zürafa takımyıldızı içinde VZ Camelopardalis, 7 Camelopardalis, 11 Camelopardalis, U Camelopardalis,  Z Camelopardalis, RU Camelopardalis yıldızları da yer alır.

 Zürafa takımyılızı Kembles Şelalesi (Kemble's Cascade) Asterizmi:

Gökyüzünde düz bir çizgi üzerine yayılan 20' den fazla sönük yıldızın oluşturduğu gök zincirine "Kemble's Şalalesi" adı verilir ve bu şelale NGC1502 açık yıldız kümesi ile son bulur.

Takımyıldız içindeki diğer gök cisimleri:

1)NGC2403 (Cadwell7): Ara Sarmal Gökada,

2)NGC 1501:İstiridye Bulutsusu olarak geçer.

3)NGC1502 Kemble's Cascade: Kemble Şalalesi asterizminin sonunda yer alan açık yıldız kümesidir. Merkezinde çift yıldız Struve 485 yer alır. Yaklaşık 45 yıldız içeren küçük bir kümedir.

4)NGC1569: Düzensiz cüce gökada

5)NGC2366: Düzensiz Gökada

6)IC342 (Caldwell5): Ara Sarmal Gökada.Tozlu bölgede yer alması nedeniyle zor gözlemlendiğinden "Gizli Galaksi" olarak da geçer.   

Meteor Yağmurları:

1) October Camelpardalids: Ekim meteor yağmurları ayın 5'de başlar. Ekim meteor yağmurlarının kökeni henüz tanımlanamamıştır.

2) May Camelpardalids: Mayıs meteor yağmurları ilk kez 23 ve 24 Mayıs 2014 de gözlenmiştir. Bu yıllık meteor yağmuru Dünya ile Comet 209P/Lınear'ın karşılaşması sonucu oluşmaktadır.

Dipnot:

(1) Cor Corali yıldızına bu ad 1660 yılında İngiliz dr ve matematikçi Sir Charles Scarborough tarafından verilmiştir. Bazı görüşlere göre bu ad 1649 yılında İngiliz iç savaşı sırasında başı kesilerek idam edilen İngiltere kralı I.Charles'e atfen verilmiştir. Bazı görüşler ise bu adın I. Charles'in oğlu II.Charles'e atfen verildiğini iddia etmektedir. Bu iddiayı da II. Charles 1660 yılında monarşiyi yeniden kurmak üzere İngiltere'ye döndüğünde bu yıldızının gece olağanüstü parlamasına dayandırmaktadır. Bir çift yıldız olan Cor Corali bir anlamda "baba" ve "oğul" ikilisi olarak tanımlanmaktadır.

(2) Çin mitolojisinde "Cor Corali" yıldızı "Chang Chen" olarak geçer. İmparatorluk Muhafızlarının baş yıldızıdır.

Kaynakça:

1)http://www.ianridpath.com. - Canes Venatici & Camelopardalis

2) http://www.constellation-guide.com- Canes Venatici & Camelopardalis

3) Wikipedia - Canes Venatici & Camelopardalis

4) http://www. star.facts.com- Canes Venatici & Camelopardalis

5) http://www.theskylive.com- Canes Venatici & Camelopardalis

6) https:// www.unıversequide.com- Canes Venatici & Camelopardalis

7) Mustafa Pultar- Yıldız Adları Sözlü

8)Tristan Gooley - Doğanın İşaretlerini Okumanın Kaybolmuş Sanatı