Berenis'in Saçı(Coma Berenices) ve Kuzeytacı(Corona Borealis) Takımyıldızları
Yeryüzü nasıl bölgelere ayrılıyorsa aynı şekilde gökyüzü de bölgelere ayrılır. Şu an gökyüzünün Büyük Ayı Ailesine tahsis edilen bölgedeki takımyıldızları tanıma yolculuğumuz sürüyor.
Berenis'in Saçı(Coma Berenices) Takımyıldızı:
Büyük Ayı Ailesine mensup orta büyüklükte oldukça sönük bir takımyıldızdır. 88 takımyıldız içinde en büyük 42. takımyıldızdır. Gökyüzünde 386 derece karelik bir alanı kaplar. 90 ile -70 derece enlemlerinde görülür. Başlangıçta Ptolemy tarafından Aslan takımyıldızının kuyruk kısmı olarak kabul edilmiştir. Alman haritacı Caspar Vopel Aslanîn kuyruğundaki yıldızları yeni bir takımyıldız olarak ayırdıktan sonra Danimarkalı astronom Tyche Brahe 1602 yılında yayımladığı yıldız kataloğunda "Coma Berenices'e yer vermiştir.
Adını Mısır Kraliçesi II.Berenice'den alan takımyıldızının (1) en parlak yıldızı "Beta Comae Berenices" tir. Berenices'in Saçı takımyıldızı kuzey yarımkürede en iyi ilkbahar ve yaz aylarında görülür. IAU tarafından onaylanan sadece 1 yıldızı vardır. Adı "Diadem" dir.
Takımyıldız içindeki ana yıldızlar:
Alpha Comae Berenices: diğer adı "Diadem" dir. Adının anlamı "Kraliçe Berenices'in mücevher saç tacı" dır. Diğer geleneksel adı ise "Al Zafirah" olarak geçer. Takımyıldızın en parlak 2.yıldızıdır. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. İkili yıldız sistemine ait sarı-beyaz renkli, değişken altdev bir yıldızdır. Bileşenleri A ve B olarak adlandırılır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.29 - 4.32
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 3.82
Dünyaya uzaklığı;63 ışık yılı
Beta Comae Berenices: takımyıldızın en parlak yıldızıdır. Çoklu yıldız sistemine ait sarı-turuncu renkli altdev cüce bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.26
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 4.46
Dünyaya uzaklığı;29.78 ışık yılı
Gamma Comae Berenices: takımyıldızın en parlak 3.yıldızıdır. Turuncu renkli dev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.25
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 0.76
Dünyaya uzaklığı; 169.2 ışık yılı
FK Comae Berenices: Çoklu yıldız sistemine ait spektral tipte, sarılı renkli, değişken bir yıldızdır. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. Yeryüzünden çıplak gözle görülmez.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 8.14- 8.33
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 1.2
Dünyaya uzaklığı;707.7 ışık yılı
Takımyıldız içindeki diğer gök cisimleri (deep sky objects):
1) M64 (NGC4826) Black Eye Galaxy: Karagöz Gökadası, sarmal bir gökada,
2) NGC4565 Needle Galaxy: İğne Gökadası, sarmal bir gökadadır.
3) Melotte 111 Coma Star Cluster: yaklaşık 40 parlak yıldızdan oluşan küçük bir yıldız kümesidir.
4) Coma Cluster of Galaxies: bu küme yaklaşık 1000 büyük gökada ve 30.000 den fazla küçük gökada içerir.
5) Virgo Cluster of Galaxies: Başak Gökada kümesinin kuzey bölümünü içerdiğinden bazen Coma-Virgo kümesi olarak da anılır. Bu küme bünyesinde 1300 den fazla gökada barındırır.
6) M53 (NGC5024): Küresel yıldız kümesi olup binlerce yıldız içerir.
7) M100 (NGC4321): Gökada, gruptaki en parlak sarmal gökadadır.
8)M85 (NGC4382): Merceksi bir gökadadır.
9) M99 (NGC4254): Çubuksuz sarmal gökadadır.
10) M88 (NGC4501): Sarmal gökada
11) M91 (NGC4548): Çubuklu sarmal gökada
12) M98 (NGC4192): Sarmal gökada
13)NGC 4889 (Caldwell35): üstdev eliptik gökada
14) NGC 4147: küresel kümedir.
Meteor Yağmurları:
1) Coma Berenicids: 8 Aralık-23 Ocak tarihleri arasında gerçekleşir. Zirve tarihi 30 Aralıktır. Küçük bir meteor yağmuru olup kaynağı bilinmemektedir. Delta Leonidlerle aynı gökyüzü bölgesini paylaştıklarından aynı kaynaktan gelebilirler.
Kuzeytacı(Corona Borealis) Takımyıldızı
Büyük Ayı Ailesine mensup küçük bir takımyıldızdır. Kuzey yarım kürenin üçüncü çeyreğinde yer alır ve 179 derece karelik bir alanı kaplar. 88 takımyıldız içinde en büyük 73. takımyıldızdır. Gökyüzünde +90 ile -50 derecelik enlemlerde görülür. En iyi ilkbahar ve yaz aylarında gözlemlenir. Takımyıldız içinde yer alan derin gökyüzü nesneleri ise en iyi temmuz ayında gözlemlenir.
Kuzey Tacı, Ptolemy tarafından listelenen 48 takımyıldızdan biri olup Yunan mitolojisinde Grit kralı Minos'un kızı Ariadne'nin düğününde taktığı tacı temsil eder (2) Kuzey Tacı takımyıldızı içinde IAU tarafından onaylanan 4 yıldız vardır. Adları; Alphecca, Kamui, Moldoveanu ve Nusakan'dır
Kuzey Tacı takımyıldızını oluşturan ana yıldızlar:
Alpha Coronae Borealis: diğer adı"Alphecca" dır. Uluğ Beyin yıldız kataloğunda adı "kopuk dairenin parlayanı" olarak geçer. Latince adı "Gemma" ise "Mücevher" anlamına gelir. Takımyıldız içindeki en parlak yıldız olduğundan bu ad verilmiştir (3) "Ariadne" nin tacını oluşturan 7 yıldızdan en parlak olanıdır. İkili yıldız sistemi olup birincil bileşeni A beyaz renkli ana dizi yıldızıdır. İkincil bileşeni ise genç, sarı renkli ana dizi yıldızdır. İki yıldız birbirini tutmaktadır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 2.21 -2.32
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +0.16
Dünyaya uzaklığı; 75 ışık yılı
Beta Coronae Borealis: diğer adı "Nusakan" dır. Arapça adı "İki dizi" anlamına gelir. Kuzey tacının en parlak 2. yıldızıdır. İkili yıldız sistemine ait güçlü manyetik alana sahip değişken bir yıldızdır. A ve B olarak iki bileşene sahiptir. Yeryüzünden gözlemlendiğinde tek bir yıldız gibi görünür.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.65- 3.72
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 0.98
Dünyaya uzaklığı; 112.3 ışık yılı
Gamma Coronae Borealis: diğer adı "Struve 1967" dir. Takımyıldızın en parlak 3.yıldızıdır. İkili yıldız sistemine ait Delta Scuti tipi değişken tipi bir yıldızdır. Mavi-beyaz renkli yıldız "Cüce Cepheid" olarak da adlandırılır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.83
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:+0.56
Dünyaya uzaklığı;146.3 ışık yılı
Delta Coronae Borealis: sarı renkli, değişken altdev bir yıldızıdır. yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.57- 4.69
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +1.18
Dünyaya uzaklığı;165.2 ışık yılı
Epsilon Coronae Borealis: Çoklu yıldız sistemidir. Birincil bileşeni turuncu renkli dev bir yıldızdır. Jüpiter'den daha büyük bir öte gezegene sahiptir. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.13
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -0.02
Dünyaya uzaklığı;242.21ışık yılı
Zeta Coronae Borealis: zeta 1 ve 2 olmak üzere çift yıldızdır. Bileşenlerden 1.yıldız daha sönük, 2.yıldız daha parlaktır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.99- 5.95
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 0.19
Dünyaya uzaklığı;473.15 ışık yılı
Eta Coronae Borealis: diğer adı "Struve 1937" dir. Takımyıldızın bir parçası değildir ancak sınırları içindedir. Çoklu yıldız sistemine ait sarı renkli, değişken, spektroskopik bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 6.08
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 4.73
Dünyaya uzaklığı;60.71 ışık yılı
Theta Coronae Borealis: ikili yıldız sistemine ait mavi-beyaz renkli bir yıldızdır.Bileşenleri A ve B olarak adlandırılır. yeryüzünde ışık kirliliği olan yerlerden zor görülür.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.13
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -0.76
Dünyaya uzaklığı;310.77 ışık yılı
Lota Coronae Borealis: spektroskopik ikili bir yıldız sistemidir. Mavi-beyaz renkli değişkeni dev bir yıldız olup yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.96
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +0.08
Dünyaya uzaklığı;312.7 ışık yılı
Kappa Coronae Borealis: turuncu-kırmızı renkli altdev bir yıldızdır. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. Çoklu yıldız sistemine ait olup 2007 yılında yörüngesinde dev bir öte gezegen keşfedilmiştir. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.82
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:+2.37
Dünyaya uzaklığı; 101.5 ışık yılı
Nu 1 Coronae Borealis: çoklu yıldız sistemine ait turuncu renkli, değişken, dev bir yıldızdır. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 5.2
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -0.96
Dünyaya uzaklığı;555.37 ışık yılı
Rho Coronae Borealis: takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. Spektral sınıfına ait sarı renkli cüce bir yıldızdır. Yıldızın yörüngesinde dönen iki öte gezegeni bulunmaktadır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 5.4
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +4.21
Dünyaya uzaklığı;56.2 ışık yılı
Sigma Coronae Borealis: diğer adı "Struve 2032" dir. Çoklu yıldız sistemine ait, sarı-beyaz renkli, değişken bir yıldızıdır. Bin yıllık periyoda sahiptir.Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 6.66 - 7.66
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +4.98
Dünyaya uzaklığı;70.70 ışık yılı
T Coronae Borealis: Alev yıldız (Blaze Star) olarak da geçer. Alışılmadık türde tekrarlayan bir Nova olduğu sanılmaktadır. İkili yıldız sistemidir. Birinci bileşeni spektral tipte kırmızı bir dev, ikinci bileşeni beyaz bir cücedir. Takımyıldızın ana hatlarına ait değildir ancak sınırları içindedir. Yeryüzünden çıplak gözle görülmez.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 2.0 -10.8
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 2.06
Dünyaya uzaklığı; 113.04 ışık yılı
R Coronae Borealis: "Solan Yıldız" veya "Ters Nova" olarak da adlandırılır. Kırmızı renkli, değişken, üstdev bir karbon yıldızdır. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 5.7 - 14.8
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -5
Dünyaya uzaklığı;1.400 ışık yılı
HD 144579: HP78775 olarak da geçer. Çoklu yıldız sistemine ait sarı renkli spektral tipte bir yıldızdır. Kuzey Tacı takımyıldızı içinde Güneş sistemimize en yakın yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülmez.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 5.87
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 4.38
Dünyaya uzaklığı; 47.36 ışık yılı
Kuzey Tacını oluşturan yıldızlar Alphecca, Nusakan,Theta, Delta,Gamma, Epilson ve Lota Coronae Borealis yıldızlarıdır.
Diğer Gök Cisimleri:
1) Abell 2065 (Corona Borealis Galaxy Cluster: 400 den fazla gökada içeren oldukça yoğun bir gökada kümesididir.
2)Abell 2142 Gökada Kümesi: yüzlerce galaksiye ev sahipliği yapan ve daha binlerce galaksi oluşturacak yoğunluğa sahip bir gökada kümesidir.
3)NGC 6085: Sarmal gökada, Abell 2162 gökada kümesinin bir üyesidir.
4)NGC6086: eliptik gökada, içinde süper kütleli bir kara delik keşfedilmiştir. Abel 2162 gökada kümesindeki en parlak gökadadır.
Kuzey Tacı takımyıldızı Messier nesnesi içermez.
Meteor Yağmurları:
Takımyıldıza ait hiç bir meteor yağmuru yoktur.
Dipnot:
(1) Antik Yunanda Coma Brenices, Mısırdaki Grek hanedanın kurucusu Batlamyus Soter'in karısı dır. Kocası Asurlular ile savaşmaya gittiğinde sağ salim geri dönmesi için güzelliği dillere destan saçlarını aşk tanrıçası Venüs'e adar. Kocası savaştan sağ dönünce de onun tüm itirazlarına rağmen saçlarını keser. Tanrı Zeus 'da herkesin görebilmesi için bu güzel saçları gökyüzüne yıldız olarak yerleştirir. İlerleyen süreçte takımyıldızların doğuş hikayelerine mitoloji bölümünde yer verilecektir.
(2) Kuzey Tacı Takımyıldızı adını Antik Yunanda Grit Kralı Minos'un kızı Ariadne'nin düğününde taktığı taçtan alır. Ariadne'nin Tacı tanrıların mahir kuyumcusu Hephaestut tarafından yapılmıştır.
(3) Alphecca 15 Behenian Sabit Yıldızından birisidir. Bu yıldız grubu Ortaçağda büyü sanatında kullanılırdı.
Kaynakça;
1) https://nineplanets.org. -Corona Borealis Constellation
2) http://www.constellation-guide.com- Corona Borealis &Coma Berenices Constellation
3) Wikipedia - Corona Borealis &Coma Berenices Constellation
4) http://www. star.facts.com- Corona Borealis &Coma Berenices Constellation
5) http://www.theskylive.com- Corona Borealis &Coma Berenices Constellation
6) https:// www.unıversequide.com- Corona Borealis &Coma Berenices Constellation
7) Mustafa Pultar- Yıldız Adları Sözlü
8)Tristan Gooley - Doğanın İşaretlerini Okumanın Kaybolmuş Sanatı
Yorum Yazın