Bir kıyıdan baktım dünyaya

Ellerimde tuz avucumda sedef

Bir mavilik bir açıklık

Özgürlük hasreti

Yüreğime vuruyor,

Nerede nerede insanlar

Dünyayı güzellik kurtaracak

Bir insanı sevmekle başlayacak her şey...

O üzüntü birden gelir

Yağmurlu havalarda

Yeniden kurarım dünyayı ben kederlerle

Kimseler aşık değil mi bu şehirde

Dünyayı güzellik kurtaracak

Bir insanı sevmekle başlayacak her şey...

Hava, martılar, ışıklı şehir

Sarhoş ediyor beni yosun kokusu

Hilesiz kucaklamak istiyorum

Dünyayı, şehri ve seni

Dünyayı güzellik kurtaracak

Bir insanı sevmekle başlayacak her şey...

.....

Güftesi ve bestesi Zülfü Livaneli'ye ait olan Ada'nın bilhassa sosyal medyada yaygın olarak dolaşan iki dizesinden ilki;

"Dünyayı güzellik kurtaracak,

Dünyaca ünlü yazar Dostoyevski'nin "Budala" adlı romanında geçtiği söyleniyor. Romanı yıllar önce okumuştum.  Bütün kitapları çizerek okuduğum halde "Dünyayı güzellik kurtaracak" cümlesine rast gelemedim.Belki de benim gözümden kaçmıştır. Romanı okuyup da bu cümleye denk gelen varsa bize cilt ve sayfa nosu ile hangi yayınevine ait olduğunu bildirirse müteşekkir kalırız.  

İkinci dize ise ünlü yazarımız Sait Faik Abasıyanık'ın "Alemdağda Var Bir Yılan" adlı öyküsünden esinlenerek oluşturulan "Bir insanı sevmekle başlayacak herşey..."  

Dizenin özgün hali ise şöyle;

"Yalnızlık dünyayı doldurmuş. Sevmek, bir insanı sevmekle başlar her şey. Burada her şey bir insanı sevmekle bitiyor"

Buraya kadar herşey makul. Bir sanatçı diğer sanatçılardan etkilenebilir, esinlenebilir ve kendisi de benzer bir konuyu işleyebilir. Ancak sosyal medyada inanılmaz bir bilgi kirliliği yaşanıyor. Alıntı yapılırken yazarın veya şairin adı belirtilmiyor, kaynak gösterilmiyor. Çoğunlukla baştan savma bir şekilde "alıntı" deyip geçiliyor. İki farklı isme ait bu iki dize ise sosyal medyada ya Dostoyevski ya da Sait Faik Abasıyanık olarak geçiyor. Düşünce tembeli olanlar hiç bir araştırma zahmetine girmeden paylaştıkça bu yalan ve yanlış sürüp gidiyor... Hatta sanal alemde karşı cinsi etkilemek için kendine ait olmayan dizeleri sanki kendisi yazmış gibi caka satanların sayıları da hiç az değil. Özensiz ve dikkatsiz paylaşımlar bilgiye ihanetse, kaynak belirtmemek, kendisine ait olmayan bir şeyi kendine maletmek de bilgi ve emek hırsızlığıdır. Sosyal medyada bir iki saatliliğne popüler olmak uğruna bu hatalara düşenler kadar, tanınan bir şair veya yazar adına şiir yazan veya özlü söz üreten sahtekarlar da var. Can Yücel ve Sabahattin Ali bu sahtekarlığa en çok maruz kalan iki örnek isim. Kitap okuma alışkanlığı güçlü olmayan ülkemizde her paylaşılanı gerçek sanıp, önüne gelen her şeyi beğeni yağmuruna tutanlar olduğu sürece de bu ip canbazları havada taklalar atmayı sürdürecektir. Lütfen düşünerek, araştırarak, kaynak belirterek paylaşımda bulunalım. Çünkü kişi hak ve emeğine saygı duyulmadan yapılan tüm paylaşımlar gayri ahlakidir (*)

(*) Bu konu oldukça geniş kapsamlı olduğundan ilerleyen süreçte ayrı bir yazıda ele alınacaktır. 

Kaynakça;

1) Sait Faik  Abasıyanık- Alemdağda Var Bir Yılan- T.İş Ban. Yay.

2) Zülfü Livaneli- Ada adlı bestesinin sözleri