Bukalemun (Chamaleon) Takımyıldızı:

Bukalemun (Chamaleon) Takımyıldızı Johannes Bayer Ailesine mensuptur. Güney yarımkürenin 2.çeyreğinde yer alır. Gökyüzünde 132 derecelik bir alanı kaplayan 79. büyüklükteki bir takımyıldızdır. +0 derece ile – 90 derece enlemler arasında görülebilir. IAU tarafından kısaltılmış üç harfli adı “Cha” dır. Bukalemun takımyıldızı gezegeni olan 1 yıldıza sahiptir. Takımyıldızın en parlak yıldızı “Alpha Chamaeleontis” dir. Resmi olarak adlandırılan 1 yıldız içerir. Onaylanan yıldız adı; “Ceibo” dur (HD 63454)

Takımyıldızı adını bir kertenkele türü olan bukalemundan almıştır. İlk kez 1603 yılında Johannes Bayer’in yıldız atlası “Uranometria” da tasvir edilmiştir. Bu takımyıldıza Avustralya’da “Kızartma Tavası” adı da verilmiştir. Takımyıldızla ilgili bir efsane bulunmaz. Hollandalı harita bilimci Jodocus Hondius bu takımyıldızı, komşu takımyıldızı Sinek (Musca) nın temsilindeki sineği yakalamak için dilini dışarı çıkaran bir bukalemun olarak tasvir etmiştir.

Ana Yıldızları:

Alpha Chamaeleontis: takımyıldızın en parlak yıldızıdır. Takımyıldızın ana hatlarını oluşturan sarı-beyaz renkli dev bir yıldızdır. Yeryüzünün ışık kirliliği bulunmayan bölgelerinden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.07

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: 2.62

Dünyaya uzaklığı:63.42 ışık yılı

HD 63454 (Ceibo) star: Turuncu renkli, K-tipi ana kol bir yıldızdır. Çıplak gözle görülebilme sınırının altında bir büyüklüğe sahip olduğundan yeryüzünden ancak bir teleskop yardımıyla görülebilir. Yıldızın yörüngesinde dönen bir öte gezegen vardır. IAU’nun 2009 yılında düzenlediği bir yıldız ve yörüngesinde dönen öte gezegene bir ad verme kampanyasında bu yıldız “Uruguay” a tahsis edilmiştir. Yıldıza “Ceibo” adı, yörüngesinde dönen gezegen HD 63454b’ye de “İbirapita” adı verilmiştir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 9.36

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: +6.68

Dünyaya uzaklığı: 122.83 ışık yılı

Takımyıldız içinde ayrıca Beta Chamaeleontis, Delta 1 hamaeleontis, Epsilon Chamaeleontis, R Chamaeleontis, CT Chamaeleontis, HD 63454 yıldızları yer alır.

Derin Gökyüzü Cisimleri (Deep Sky Objects):

1)Eta Chamaeleontis Cluster: açık yıldız kümesidir.

2) Chamaeleon Clod Complex: bir dizi moleküler bulutudur.

3) NGC 3195: parlak gezegenimsi bir bulutsudur.

Chamaelon Takımyıldızında Messier nesnesi bulunmaz.

Meteor Yağmurları: takımyıldızla ilişkili bir meteor yağmuru yoktur.

Sinek (Musca) Takımyıldızı:

Sinek (Musca) Takımyıldızı Johannes Bayer Ailesine mensuptur. Güney yarımkürenin 3.çeyreğinde yer alır. Gökyüzünde 138 derecelik bir alanı kaplayan 77 büyüklükteki bir takımyıldızdır. +10 derece ile -90 derece enlemler arasında görülebilir. IAU tarafından kısaltılmış üç harfli adı “Mus” dur. Bilinen gezegene sahip 1 yıldız içerir. Takımyıldızın en parlak yıldızı “Alpha Muscae” dir.

Johanes Bayer bu takımyıldızını “Uranometria” yıldız atlasına dahil ettiğinde Apis yani “Arı” adını vermiş ve takımyıldızın bu adı yaklaşık 200 yüzyıl boyunca yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Takımyıldız ilk olarak Hollandalı haritacı Willem Janszoon Blaeu tarafından bir küre üzerinde Musca adı altında ortaya çıkmıştır. Plancius 1612 yılında takımyıldıza Sinek (Muia) adını vermiştir (1)

Ana Yıldızları:

Alpha Muscae: Takımyıldızın en parlak yıldızıdır. Mavi-beyaz renkli, cüce ve alt dev evrim aşamasında bulunan bir yıldızdır. Beta Cephei tipi bir değişken olarak sınıflandırılan sıcak yıldız takımyıldızın ana hatlarının bir parçasıdır. Parlaklığı nedeniyle yeryüzünün ışık kirliliği olan bölgelerinden bile çıplak gözle seçilebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 2.69

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: -2.17

Dünyaya uzaklığı:305.53 ışık yılı

HD 111232 star: G tip ana dizi bir yıldızdır. Atmosferinde bol demir bulunur.  Yörüngesinde dönen iki öte gezegene sahiptir. Nasa tarafından HD 111232 b gezegeni 2009 yılında, HD 111232 c gezegeni 2022 yılında onaylanmıştır. Sönük bir yıldız olduğundan yeryüzünden çıplak gözle görülmez.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 7.59

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: 5.25

Dünyaya uzaklığı: 94.24 ışık yılı

Lambda Chamaeleontis: HD 105340 ve HR 4617 olarak da bilinir. Takımyıldızın ana hatların bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. Rengi Turuncudan kırmızıya değişen soğuk dev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir. Önceden Bukalemun Takımyıldızına dahilken 1930 yeniden tanımlanarak Sinek takımyıldızına dahil edilmiştir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 5.17

Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]: -0.40

Dünyaya uzaklığı:437.80 ışık yılı

Nova Muscae 1991(Gu Muscae, GRS1124-683): bir karadelik adayı içeren ve birbirinin yörüngesinde dönen ikili bir yıldız sistemidir. X ışını novaları olarak adlandırılır. Periyodik olarak parlak X ışını patlamaları üretir. Görünür büyüklüğü 13.60 olarak belirlenmiştir.

Sinek Takımyıldızı içinde ayrıca Beta Muscae, Delta Muscae, Lamda Muscae, Gamma Muscae, Epsilon Muscae, Mu Muscae, HD 115211, HD 103079, HD 102839 yıldızları yer alır.

Derin Gökyüzü Nesneleri (Deep Sky Objects):

1)Spiral Planetary Nebula- NGC 5189 (Gum 47, IC 4274): sarmal gezegenimsi bir bulutsudur.

2) NGC 4372: küresel bir yıldız kümesidir.

3) Hourglass Nebula (MyCn 18): Kum Saati Bulutsusu başka bir gezegenimsi bulutsudur.

4) NGC 4833: küresel bir yıldız kümesidir.

5) Dark Doodad Nebula: karanlık bir küresel yıldız kümesidir. Yeryüzünden ancak güçlü bir teleskopla görülebilir.

Sinek Takımyıldızı içinde Messier nesnesi bulunmaz.

Meteor Yağmurları: takımyıldızla ilişkili bir meteor yağmuru yoktur.

Johannes Bayer Ailesine mensup takımyıldızları tamamladık. Bir sonraki bölümde Nicolas-Louise de Lacaille Ailesine mensup takımyıldızları inceleyeceğiz.

Dipnot:

(1) Bir süre takımyıldız Güney Sineği=Musca Australis olarak anıldı. O dönemde bugünkü Koç takımyıldızının kuzeyinde Musca Borealis= Kuzey Sineği adı verilen bir takımyıldız vardı. Fransız Gökbilimci Nicolas Louis de Lacaille, takımyıldıza Musca Australis adını veren kişiydi, sonrasında bu ad Sinek=Musca olarak kısaltılarak günümüze geldi.

Kaynakça;

1)www.universtyguide.com - Chamaleon Constellation & Musca Constellation

2)The Sky Live- Chamaleon Constellation  & Musca Constellation

3)Wikidata- Chamaleon Constellation  & Musca Constellation

4) Mustafa Pultar- Yıldız Adları Sözlüğü