Eylül Esintisi - Cassiopeia(Kraliçe) ve Cephus (Kral) Takımyıldızları

Cassiopeia(Kraliçe) ve Cephus (Kral) Takımyıldızları

Cassiopeia (Kraliçe) Takımyıldızı:

Cassiopeia takımyıldızı, Perseus ailesine mensuptur. Kuzey yarım kürenin ilk çeyreğinde yer alır. Kuzey gökyüzünde 598 derece karelik bir alanı kaplar ve en büyük takımyıldızlar arasında 25. sırada yer alır. +90 ile -20 derece enlemlerde görülebilir. Takımyıldız 2.yy. da Ptolemy tarafından kataloglanmıştır. En iyi Ekim ve Kasım aylarında gözlemlenir. Takımyıldızın en parlak yıldızı "Schedar" dır. Takımyıldız adını Yunan mitolojisindeki kendini beğenmiş kraliçe Cassiopeia'dan alır (1) Baş aşağıya doğru resmedilişinin ibret verici bir hikayesi vardır (2)

Ayrıca Cassiopeia takımyıldızı en parlak 5 yıldızın oluşturduğu belirgin bir "W" veya "M" asterizmi ile de tanınır. IAU tarafından resmi olarak adlandırılan 8 yıldız; Archird, Caph, Castula, Fulu, Nushagak, Ruchbah, Schedar ve Segin'dir.

Takımyıldız içindeki ana yıldızlar

Alpha Cassiopeiae: geleneksel adı "Schedar" dır. Arapça adı "göğüs" anlamına gelir. Kraliçe figürünün kalbine işret eder. Şüpheli, değişken turuncu renkli dev bir yıldızdır. Dörtlü yıldız sistemi olup değişken parlaklığı nedeniyle Gamma Cassiopeiae (Navi) yıldızı tarafından gölgede kalabilmektedir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 2.20 - 2.23

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:-2.01

Dünyaya uzaklığı:228.45  ışık yılı

Betha Cassiopeiae: geleneksel adı "Caph" dır. Arapça adı "avuç içi" anlamına gelir. Uluğ Beyin "Zic-i Sultani" sinde "kaf" harfi ile gösterildiğinden yıldızın bu adla anıldığı sanılmaktadır. Çoklu yıldız sistemine ait sarı-beyaz renkli altdev bir yıldızdır.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 2.27

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 1.16

Dünyaya uzaklığı: 54,43 ışık yılı

Gamma Cassiopeiae: diğer adı "Navi" dir. Adı "uyluk" anlamına gelir. "W" asterizminin merkezi yıldızdır. Çoklu yıldız sistemine ait mavi renkli bir yıldızdır. Bazen parlaklığı artığında Schedar yıldızını gölgede bırakabilmektedir (3)

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 2.20 - 3.40

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:-3.98

Dünyaya uzaklığı:550.10 ışık yılı

Delta Cassiopeiae: diğer adı "Ruchbah" veya "Rukbat"ır. Arapça adı "diz" anlamına gelir. Ayrıca "Ksora" olarak da bilinir. Takımyıldızın en parlak 4. yıldızıdır. İkili yıldız sistemine ait, ana dizi, Algol tipi tutulmalı, altdev bir yıldız olup rengi mavi-beyazdır.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 2.66

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:0.24

Dünyaya uzaklığı:99.41 ışık yılı

Epsilon Cassiopeiae: diğer adı "Segin" dir. Arapça adı "baldır" anlamına gelir. Parlak mavi-beyaz renkli dev bir yıldızdır. Güneşimizden daha sıcak ve daha parlak bir yıldızıdır.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.34

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:-2.19

Dünyaya uzaklığı:460.20 ışık yılı

Zeta Cassiopeiae: diğer adı "Fulu" dur. Mavi-beyaz renkli altdev bir yıldızdır. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası olmayıp sınırları dahilindedir. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.67

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:-2.65

Dünyaya uzaklığı:597.07 ışık yılı

Eta Cassiopeiae: diğer adı "Achird" dir. Becvar'in "Atlas Coeli" adlı eserinde bu ad yer aldığından kullanımı yaygınlaşmış fakat anlamı ve kökeni bilinmemektedir. Güneş sistemimize en yakın yıldızdır. İkili yıldız sistemine ait, sarı beyaz renkli hidrojen kaynaştırıcı, şüpheli değişken cüce bir yıldızdır.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.45

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:4.59

Dünyaya uzaklığı:19.42 ışık yılı

Rho Cassiopeiae: yarı düzenli, değişken süper dev bir yıldızdır. Samanyolu galaksisinde sadece 7 tane olarak bilinen nadir hiperdev yıldızlardan biridir. Rengi sarı-beyaz olup yeryüzünden çıplak gözle görülebilir. Bu yıldız güneşimizden daha soğuk ama daha ağırdır.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.1 -6.2

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:-7.5

Dünyaya uzaklığı:11.648.69 ışık yılı

Upsilon 2 Cassiopeiae: diğer adı "Castula"dır. Sarı renkli altdev bir yıldızdır. Çoklu yıldız sistemi olup yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.63

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 0.63

Dünyaya uzaklığı:205.81 ışık yılı

HD 17156: diğer adı "Nushagak" dır. Sarı renkli altdev bir yıldız olup etrafında dönen bir öte gezegene sahiptir. Yeryüzünden çıplak gözle görülmez. IAU'nun yıldız ve öte gezegene ad verme yarışmasında bu yıldız Amerika Birleşik Devletleri'ne tahsis edilmiştir (4)

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 8.17

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 3.70

Dünyaya uzaklığı:244.68  ışık yılı

V509 Cassiopeiae: çok parlak sarı-beyaz renkli, yarı düzenli değişken süper dev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.75 - 5.5

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -8.6

Dünyaya uzaklığı:4.467.99 ışık yılı

"W" Asterizmi: Cassiopeia takımyıldızındaki en parlak beş yıldız Schedar, Caph, Navi, Ruchbah ve Segin Cassiopeiae "W" asterizmini oluşturur. Beş yıldız da yeryüzünden çıplak gözle görülebilir. "W" asterizmi kuzey enlemlerinde ilkbahar ve yaz gecelerinde Polaris yıldızının altındayken "W" şeklinde görünür.Kışın ise kuzey enlemlerinde ve güney enlemlerinde gözlemlendiğinde Polaris yıldızın üzerinde ve "M" harfi şeklinde görülür.

W şeklinde beş parlak yıldız arasına çizilmiş çizgilerle yıldız alanı.

Diğer Gök Cisimleri (Deep Sky Objects):

1)M52 (NGC7654): açık yıldız kümesi olup Dünyadan görülebilmektedir.

2)M103 (NGC581) açık yıldız kümesi

3)NGC7635 Bubble Nebula: Kabarcık Bulutsusu. Cepheus sınırına yakın büyük bir salma bulutsusudur.

5)Cassiopeia A: Süpernova kalıntısıdır. Güneş sistemi dışında gökyüzündeki en güçlü radyo kaynağıdır. 

6)NGC 281 Pacman Nebula Pacman bulutsusudur.

7)NGC7789 White Rose Cluster: Bulutsu içindeki yıldızların şekilleri gül yapraklarına benzediğinden "Gül Bulutsusu" adı verilmiştir.

8)NGC 185 (Caldwell 18) cüce küresel gökadadır. Andromeda Gökadasındaki M31 ile fiziksel bir çift oluşturur.

9) NGC 147 (Caldwell17) cüce küresel gökadadır.

Meteor Yağmurları:

1)Phi Cassiopelids: Aralık ayı başında Cassiopeia takımyıldızından yayılan bir meteor yağmurudur. Meteor yağmurunun ana gövdesi Jüpiter çevresindeki bir kuyruklu yıldızdan kaynaklandığı sanılmaktadır ancak yakın zamanda tespit edildiğinden henüz kuyruklu yıldızın kimliği belirlenememiştir.

Cepheus Takımyıldızı:

https://theplanets.org/123/2021/01/cephus-715x1024.png

Cepheus takımyıldızı Perseus Ailesine mensuptur. Kuzey yarımkürenin 4. çeyreğinde yer alır. Gökyüzünde 588 derece karelik bir alanı kaplar ve en büyükler arasında 27.sıradadır. Kuzey dairesel yıldızı olmasına rağmen +90 ile -10 derece enlemlerde görülebilir. En iyi Kasım ayında gözlemlenir. Koyu kırmızı renkli dev Garnet yıldızı ile de tanınır. Ptolemy tarafından listelenen 48 takımyıldızdan birdir. Takımyıldızın en parlak yıldızı "Alderamin" dir. IAU tarafından resmi olarak adlandırılan yıldızları; Alderamin, Alfirik, Errai ve Kurhan'dır. Takımyıldız adını Etiyopya Kralı Cepheus'dan alır (5)

Takımyıldız içindeki ana yıldızlar:

Alpha Cephei: diğer adı "Alderamin" dir. Arapça adı "Ön kol- Sağ kol" gibi anlamlar taşır. Takımyıldızın en parlak yıldızıdır. Mavi-beyaz renkli, çok yüksek dönüş hızına sahip altdev bir yıldızdır. Alderamin Avrupa, Kuzey Asya, Kanada ve çoğu Kuzey ABD ülkelerinden gözlemlendiğinde ufkun altına inmez. Uluğ Bey tarafından Alderamin, Alfirk, Alkidr  "Sürünün Yıldızları" olarak adlandırılmıştır.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 2.44

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:1.57

Dünyaya uzaklığı:49.05 ışık yılı

Beta Cephei: diğer adı "Alfirk" dir. Arapça adı "Sürü" anlamına gelir. Takımyıldızın en parlak 2.yıldızıdır. Üçlü yıldız sistemine ait mavi renkli, değişken alt dev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.15- 3.21

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:-3.08

Dünyaya uzaklığı:594.89 ışık yılı

Gamma Cephei: diğer adı "Errai" dir. Arapça adı "Çoban" anlamına gelir. İkili yıldız sistemidir.Bileşenlerinden biri turuncu renkli alt dev, diğerinin ise kırmızı bir cüce yıldız olduğu düşünülmektedir. 1989 yılında yörüngesinde dönen bir öte gezegen keşfedilmiştir. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.22

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:2.51

Dünyaya uzaklığı:44.97 ışık yılı

Delta Cephei: diğer adı "Alrediph" dir. Arapça adı "arkadan gelen" anlamına gelir. İkili bir yıldız sistemidir. Birinci bileşeni çok parlak sarı-beyaz renkli üstdev, ikinci bileşeni daha sönük mavi-beyaz renkli dev bir yıldızdır. Cepheid değişkeni olarak da bilinir. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.48- 4.37

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:-3.47

Dünyaya uzaklığı:865.15 ışık yılı

Zeta Cephei: Kral figürünün sol omzunu işaret eder. Eski deyişle Habeşistan kralı anlamına gelen "Sefe" olarak da geçer. Turuncu renkli, şüpheli değişken üst dev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.39

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -4.7

Dünyaya uzaklığı: 726.06ışık yılı

Eta Cephei: diğer adı "Al Kidr" dir. Arapça adı "tencere" anlamına gelir. Çoklu yıldız sistemine ait turuncu renkli alt dev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.42

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 2.65

Dünyaya uzaklığı:46.53 ışık yılı

Mu Cephei: diğer adı "Errakis" dir. Arapça adı "Titreyen" anlamına gelir. Ayrıca dikkat çeken koyu kırmızı renginden ötürü William Herschel tarafından "Garnet" olarak not edildiğinden "Herschel'in Garnet Yıldızı" olarak da bilinir. Lal renkli yıldız çoklu sisteme ait olup, değişken üstdev bir yıldızdır.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.08

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:-6.96

Dünyaya uzaklığı:5.258.06 ışık yılı

Xİ Cephei: diğer adı "Kurhah" dır. Arapça adı "Çıban" anlamına gelir. Çoklu yıldız sistemine ait mavi-beyaz renkli bir yıldızdır. Cephei A ve Cephei B olmak üzere 2 bileşene sahiptir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.2

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:+1.79

Dünyaya uzaklığı:96.53 ışık yılı

HD 208816 VV Cephei: İkili bir yıldız sistemi olup bileşenlerinden biri kırmızı renkli hiperdev diğeri ise mavi renklidir. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.91

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:-6.93

Dünyaya uzaklığı:4.900 ışık yılı

Kruger 60: birbirinin yörüngesinde dönen 2 kırmızı cüceden oluşan bir yıldız sistemidir. Bileşenleri A ve B olarak adlandırılır. Takımyıldızın bir parçası olmayıp sınırları dahilindedir. Yeryüzünden çıplak gözle görülmez.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 9.59-11.40

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 11.76

Dünyaya uzaklığı:13.15 ışık yılı

V381 Cephei: Çoklu sisteme ait titreşen, değişen, mavi renkli ana dizi bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.

Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 5.51

Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:-3.35

Dünyaya uzaklığı:1.929.96 ışık yılı

Diğer Gök Cisimleri:

1) NGC 6946 (Arp 29- Caldwell 12)Fireworks Galaxy: Havi Fişek Gökadası ara sarmal bir gökadadır.

2) NGC 7380 (Wizard Nebula): Sihirbaz bulutsusu,

3) NGC 7538: bir salma ve yanılsama bulutsusudur.

4) NGC 188 (Caldwell 1): kuzey kutbundan yaklaşık 5 derece uzaklıktaki bilinen en eski açık yıldız kümesidir.

5) NGC 7023-Caldwell4 (İris Nebula): İris yanılsama bulutsusu.

6) NGC 7129: gül goncası şeklinde bir yanılsama bulutsusudur. Yıldız oluşturan açık küme bölgesidir.

7) NGC7142: açık yıldız kümesidir. Cepheus takımyıldızı hiç bir Messeir nesnesi içermez.

Meteor Yağmuru: Cepheus takımyıldızı ile ilişkili bir meteor yağmuru bulunmamaktadır.

Dip not:

(1) Cassiopeia takımyıldızı adını eşsiz güzelliği ile övünen kibirli Etiyopya kraliçesinden alır. Efsaneye göre kraliçe Nereidler adı verilen deniz perilerinden daha güzel olduğunu iddia edince Denizler Tanrısı Poseidon'u kızdırır. Poseidon, Cepheus krallığını yıkması için deniz canavarı Cetus'u üzerlerine gönderir. Kraliçe, Cetus'u yatıştırmak için kızı Andromeda'yı kurban olarak sunar. Canavar prensesi tam yutmak üzereyken Perseus kanatlı atı Pegasus ile gelip Andromeda'yı kurtarır ve eş olarak alır. 

(2) Tanrılar bu mutlu sondan çok memnun kaldıkları için efsanede geçen karakterleri gökyüzüne yıldız olarak yerleştirirler. Sadece kibirli kraliçe Cassiopeia'yı bir sandalyeye bağlayarak ibreti alem için baş aşağı bir pozisyonda sallandırırlar.

(3) Navi yıldızı Çin mitolojisinde "Tsih" adını alır. Anlamı "Kırbaç" tır. Ayrıca ABD'li astronot Virgil İvan Grissom'un, İvan olan  adının terse çevrilmiş şekli "Navi" olarak verildiğini öne süren görüşler de mevcuttur.

(4) Nushagak yıldızının adı Alaska'ın yerli topluluklarını besleyen yabani somonuyla ünlü bir nehirden esinlenerek  verilmiştir.

(5) Cepheus takımyıldızı adını Etiyopya'nın efsanevi kralından almıştır. Yunan mitolojisinde Cepheus, kraliçe Cassiopeia'nn eşi ve Andromeda'nın babasıdır.

Kaynakça:

1)https://nineplanets.or - Cassiopeia Constellation - Cepheus Constellation

2) https// www.astronomytrek.com. - Cassiopeia Constellation- Cepheus Constellation

2) http://www.constellation-guide.com- Cassiopeia Constellation Cepheus Constellation

3) Wikipedia - Cassiopeia Constellation- Cepheus Constellation

4) http://www. star.facts.com- Cassiopeia Constellation- Cepheus Constellation

5) http://www.theskylive.com- Cassiopeia Constellation- Cepheus Constellation

6) https:// www.unıversequide.com- Cassiopeia Constellation- Cepheus Constellation

7) Mustafa Pultar- Yıldız Adları Sözlü

ÖNCEKİ YAZI Terazi Dolunayı SONRAKİ YAZI İstanbul'un Simgesi Erguvan Ağacı
Tüm Evren Bir Çerçeveye Sığdı
Tüm Evren Bir Çerçeveye Sığdı
07.10.2024 18:50:38
Pompa (Antila) Takımyıldızı
Pompa (Antila) Takımyıldızı
01.10.2024 08:31:59
Ağcık (Reticulum) ve Ressam (Pictor) Takımyıldızları
Ağcık (Reticulum) ve Ressam (Pictor) Takımyıldızları
25.09.2024 10:32:42
Yorum Yazın