Güney Tacı (Corona Australis) ve Sunak (Ara) Takımyıldızları
Güney Tacı (Corona Australis):
Güney Tacı (Corona Australis) Takımyıldızı Herkül Ailesine mensuptur. Güney Yarımkürenin 3.çeyreğinde yer alır. Gökyüzündeki en küçük ve soluk takımyıldızlardan biri olup 128 derece karelik bir alanı kaplar. En büyükler arasında 80 sırada bulunur. +40 derece ile -90 derece enlemler arasında görülebilir. Akrep ve Yay takımyıldızları arasında bulunur.
IAU tarafından onaylı üç harfli kısaltılmış adı “Cra” dir. Takımyıldızın en parlak yıldızı “Meridiana” dir. Bu ayrıca IAU tarafından adı onaylanmış tek yıldızıdır. Gezegenleri olan 2 yıldıza sahiptir. Corona Australis ilk kez 2.yüzyılda Ptolemy tarafından Kuzey Tacı (Corona Borealis) ile birlikte listelenmiştir. Belirli bir efsaneyle ilişkilendirilmese de Yay burcu sembolü Centaur’un (At Adam) taktığı tacı temsil ettiği rivayet edilir (1)
Ana Yıldızları:
Alpha Coronae Australis: geleneksel adı “Meridiana” dır. Latince adı “Meridyen” anlamına gelir. Yıldız öğle vakti hiç görünmediğinden bu adlandırma çoğu kişi tarafından tuhaf karşılanır. Ad tuhaflığı dışında yıldız sıradan, hidrojen kaynaştırıcı, ana kol ve sonrasında beyaz bir cüceye dönüşecek bir yıldızdır. Takımyıldızın tek yıldızıdır. Kuzey Tacının (Corona Borealis) en parlak yıldızı Alphecca’dan sonra Alfecca Meridiana adını almıştır. Yeryüzünün ışık kirliliği olmayan bölgelerinde çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: 4.11
Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]:1.11
Dünyaya uzaklığı:129.62 ışık yılı
Beta Coronae Australis: rengi turuncudan kırmızıya değişen süper dev bir yıldızdır. Orta parlaklıkta olduğundan yeryüzünün ışık kirliliği olmayan bölgelerinde seçilebilir. Işık kirliliği olan yerlerde hiç görülemeyebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]:4.11
Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]:-1.85
Dünyaya uzaklığı:507.79 ışık yılı
Ayrıca R Coronae Australis, RX J1856.5-3754 yıldızları da yer alır.
Derin Gökyüzü Nesneleri (Deep Sky Objects):
1) Corona Australis Nebula: Parlak bir yansıma bulutsusudur. Yıldız oluşum bölgesidir.
2) NGC 6541: Parlak küresel bir kümedir.
3) NGC 6726/NGC 6727: Yansıma bulutsusudur.
4) NGC 6729 (Caldwell68): Yelpaze şeklinde bir yansıma bulutsusudur.
5) Coronet Cluster: Taç kümesi takımyıldızın kalbinde yer alan küçük bir açık yıldız kümesidir.
Meteor Yağmurları: Takımyıldızla ilişkili bir meteor yağmuru vardır.
1) Corona Australids: 14 ve 18 Mart tarihleri arasında meydana gelir. Zirve tarihi 16 Marttır.
Sunak (Ara) Takımyıldızı:
Sunak (Ara) Takımyıldızı Herkül ailesine mensuptur. Güney yarımkürenin 3.çeyreğinde yer alır. Gökyüzünde 237 derece karelik alanı kaplayan küçük bir takımyıldızdır. +25 derece ile -90 derecelik enlemlerde görülür.
IAU tarafından onaylanan üç harfli kısaltılmış adı “Ara” dır. Öte gezegenlere sahip 7 yıldızı bulunur. Takımyıldızın en parlak yıldızı Beta Arae dır. IAU tarafından onaylanan iki yıldızın adları Cervantes ve İnquill’dir.
Ana Yıldızları:
Alpha Arae: Takımyıldızın en parlak 2.yıldızıdır. Çift ve değişken ana kol bir yıldızdır. Mavi renkli bir cüce olup yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)- ]: 2.95
Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]:-1.40
Dünyaya uzaklığı:242.20 ışık yılı
Beta Arae: Takımyıldızın en parlak yıldızıdır. Turuncu renkli parlak dev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)-]:2.85
Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]:-3.48
Dünyaya uzaklığı:602.59 ışık yılı
Gamma Arae: çoklu yıldız sistemine ait mavi renkli, süper dev bir yıldızdır. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası olup yeryüzünde ışık kirliliği olmayan yerlerde çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)-]: 3.34
Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]:-4.37
Dünyaya uzaklığı:1113.19 ışık yılı
Mu Arae: diğer adı “Cervantes” dir. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. Sarı renkli ana kol bir yıldız olup yeryüzünden çıplak gözle görülebilir. Etrafında dönen en az 4 gezegen olduğu sanılmaktadır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)-]: 5.12
Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]:4.17
Dünyaya uzaklığı: 50.59 ışık yılı,
İnquill Star: takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. Ayrıca adı “HD 156411” olarak da geçer. Sarı renkli ana kol bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülmez. Etrafında dönen 1 öte gezegen odluğu sanılmaktadır. 2019 yılında IAU’nun açtığı bir yıldız ve öte gezegene ad verme yarışmasında bu yıldız Peru’ya tahsis edilmiştir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)-]: 6.67
Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]:2.98
Dünyaya uzaklığı:178.72 ışık yılı,
Gliese 676 A Star: takımyıldızın ana hatlarının bir parçası olmayıp sadece sınırları dahilindedir. Kırmızı renkli ana dizi bir yıldızdır. Yörüngesinde dönen en az 4 gezegen olduğu sanılmaktadır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)-]: 9.59
Mutlak büyüklük [absolute magnitude (mv)]:8.55
Dünyaya uzaklığı:52.30 ışık yılı,
Ayrıca Ara Takımyıldızında Zeta Arae, Epsilon Arae, Gliese 674, HD 152079, HD 154672 ve HD 156411 ve HD 154857 (1 doğrulanmış, 1 şüpheli öte gezegene sahiptir) yıldızları da bulunur.
Derin Gökyüzü Nesneleri (Deep Sky Objects):
1)NGC 6193: çoğu ikili olan 27 yıldız içeren büyük açık yıldız kümesidir.
2)NGC 6397: Parlak küresel bir yıldız kümesidir.
3) Stingray Nebula(Hen3-1357): Vatoz bulutsusu genç gezegenimsi bir bulutsudur.
4) NGC 6362: Küresel bir yıldız kümesidir.
5)NGC 6326: Gezegenimsi bir bulutsudur.
6)NGC 6300: Seyfert olarak tanımlanan çubuklu sarmal bir gökadadır.
7)NGC 6352: Küresel bir yıldız kümesidir.
8) Ara Cluster (Westerlund 1): Ara genç, açık bir yıldız kümesidir.
9) Water Lily Nebula: Nilüfer bulutsusu gezegenimsi bulutsuya dönüşme sürecinde olan bir bulutsudur.
10) NGC 6328: sarmal gökada,
11) NGC 6221: çubuklu sarmal gökada,
12) NGC 6250: genç açık yıldız kümesi,
13) NGC 6215 ve NGC 6221: sarmal gökada,
14) IC 4651, NGC 6200, NGC 6204 ve NGC 6208: Açık yıldız kümeleri
15) ESO 280-SC06: küresel yıldız kümeleri.
Meteor Yağmurları: Takımyıldızla ilişkili herhangi bir meteor yağmuru yoktur.
Dipnot:
(1) Güney Tacı (Corona Australis) Yunan mitolojisinde bir taç olarak değil bir çelenk olarak geçer. Ptolemy listelemeden önce bu takımyıldız komşu Yay burcu takımyıldızının sembolü olan Centaur’un ön ayakları ucunda yer alan bir yıldız halkası olarak görülüyordu. Diğer yandan takımyıldız Şarap tanrısı Dionysos (Baküs) tarafından annesi Semele’yi yüceltmek için göğe yükseltilmiştir. Bazen Kuzey Tacı (Corona Borealis) ile de ilişkilendirilir.
Ptolemy önce Corona Australis takımyıldızına 13 yıldız atamış ancak daha sonra bunlardan biri Terlescopium takımyıldına taşınarak Alpha Telescopii adını almıştır.
(2) Sunak (Ara) Takımyıldızı ile Yunan mitolojisinde baş tanrı Zeus ve onun diğer tanrı kardeşleri ile Titanlar arasında geçen savaşlar ile ilişkilendirilen birkaç efsane bulunmaktadır.
Kaynakça:
1) http://www.constellation-guide.com- Corona Australis & Ara Constellation
2) Wikipedia - Corona Australis & Ara Constellation
3) http://www.theskylive.com- Corona Australis & Ara Constellation
4) https:// www.unıversequide.com- Corona Australis &Ara Constellation
5) Jım Kaler- Alfecca Meridiana
6) Mustafa Pultar- Yıldız Adları Sözlü
Yorum Yazın