Kars'ın Kağızman ilçesinde yetişen "Uzun Elma" yöreye özgü endemik bir tür olup, Kağızman dışında yetişmiyor. Aras nehrinin aktığı vadide yetişen uzun elma bol sulu, hafif mayhoş ve hoş kokulu, çok lezzetli bir meyva.

Sert iklimi ile bilinen Kars ilinin Kağızman ilçesi en ılıman iklime sahip olduğundan bereketli topraklarına ne ekseniz yetişiyor. Uzun elma eylül sonu ve ekim ayında hasat ediliyor.

Üreticiler ağaç dalında sık aralıklarla yetişen ve ağır ağır olgunlaşan uzun elmanın nisan ayı sonuna kadar dayandığını belirtiyor. Genellikle kilerlerde tavana hevenk şeklinde asılarak saklanıyor.

Kars İl Özel İdaresi, Türk Patent ve Marka Kurumuna yaptığı başvuru neticesinde Kağızman Uzun Elması 2017 yılında tescil belgesi almış (1)

Bu endemik elmayı tanıtmak için yöre insanı büyük çaba sarf ettikten sonra ülke genelinde satışı yaygınlaşmaya başlamış. Bazı üreticiler uzun elma üzerine yapıştırdıkları şeffaf çıkartma ile dalında güneşlenmeye bıraktıkları elmalardan "Ay-Yıldızlı" tür elde ederek tüketicinin beğenisine sunuyor (2)

Uzun elmayı enlemesine ortadan ikiye böldüğünüzde çekirdek kısmı yıldıza benziyor. Biraz daha dikkatli baktığınızda ise elmanın ortasındaki doğal motifin "ortanca çiçeğini" andırdığını fark edebilirsiniz...

Etrafı dağlarla çevrili bereketli bir vadiye kurulan Kağızman ilçesi gezip görülmeye değer bir belde. Hele endemik uzun elması mutlaka tadılmalı.

Bu elmanın tadına bakan birinin pazar ve manav tezgahlarında kendisine dayatılan saman tadındaki ithal elmalara el sürmesi biraz zor.

Benim uzun elma ile tanışmam 1982 yılında oldu. O gün bugündür benim için uzun elmanın yerini hiç bir elma dolduramadı. Öyle ki çekirdeklerini bile ziyan etmeyip saklarım.

Bugüne kadar biriktirdiğim güzel ülkemin çeşitli yörelerine ait atalık tohumları torunum Aybars Ata'ya kütüphanem ile birlikte miras bırakacağım.

Şuan 1,5 aylık olan torunum anne sütü vasıtasıyla uzun elmanın enfes tadına bakarken babaannesi de onun için tohum biriktirmeyi sürdürüyor...

Uzun elmanın uzun yıllar varlığını koruması ve yurdumuzun her köşesine erişmesi dileğiyle,

Esen kalın.

Dipnot;

1) Kars İl Özel İdaresi 12.7.2012 tarihinde Kağızman Uzun Elmasının tescili için Türk Patent ve Marka Kurumuna başvuruda bulunmuş  olup "307" nolu menşe olarak kabul edilmiştir.

2) Kağızman Uzun Elmasının ürün denetimi Kars Ziraat Odası, Kars Ticaret Odası, Kağızman İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından sağlandığı belirtilmektedir.

Kaynakça;

1) Kağızman izlenimlerim,

2) www.aa.com.tr - Tescilli Uzun Elma Pazara İndi

3) www.serka.gov.tr - Kağızman Uzun Elma- Serhat Kalkınma Ajansı