Lacerta ve Triangulum Takımyıldızı
Lacerta Takımyıldızı:
Perseus Ailesinin bir üyesi olan Lacerta (Kertenkele) küçük ve soluk bir takımyıldızdır. Gökyüzündeki en parlak 68.takımyıldız olup 201 derece karelik bir alanı kaplar. Kuzey yarımkürenin 4.çeyreğinde yer alır ve +90 ile -40 derece enlemlerde görülebilir. En belirgin olduğu zaman Ekim ayıdır. Polonyalı Gökbilimci Johannes Hevelius tarafından 1687 yılında tanımlanmıştır. Takımyıldıza ait herhangi bir mitolojik efsane bulunmamaktadır (1)
Takımyıldız içinde en parlak yıldızlar sadece dördüncü büyüklükte olup hiç birinin özel bir adı bulunmamaktadır. Takımyıldızın en parlak yıldızı "Alpha Lacerta" dır. Lacerta'nın en parlak yıldızları Cassiopeia takımyıldızında olduğu gibi gökyüzünde küçük bir "W" harfi meydana getirir. Takımyıldızı oluşturan 882 adet yıldız vardır ancak IAU tarafından sadece 1 tanesi resmi olarak adlandırılmıştır. Adı "HAT-P-40" (Taika) dır.
Takımyıldız içindeki ana yıldızlar:
Alpha Lacertae: takımyıldızın en parlak yıldızıdır. İkili yıldız sistemine ait mavi-beyaz renkli ana dizi, alt dev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.77
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 1.29
Dünyaya uzaklığı:102.32 ışık yılı
Beta Lacertae: takımyıldızın en parlak 4.yıldızıdır. İkili yıldız sistemine ait sarı renkli dev bir yıldızdır. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası olup yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.43
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:0.85
Dünyaya uzaklığı: 169.70 ışık yılı
HAT-P-40: diğer adı "Taika" dır. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. Bir öte gezegene sahiptir. Yeryüzünden çıplak gözle görülmez. IAU'nın bir yıldız ve öte gezegene ad verme yarışmasında bu yıldız Litvanya'ya tahsis edilmiştir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 11.70
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:3.20
Dünyaya uzaklığı:1.634.08 ışık yılı
Ev Lacertae: yıldızın adı "HIP112460" ve "GL 873" olarak da bilinir. İkili sisteme ait kırmızı renkli ana dizi bir yıldızdır. X ışınları yayan bir parlama yıldızı olarak sınıflandırılır. Çok güçlü manyetik alana sahip bir cücedir. Dürbünle bile kolayca görülmez.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 10.29
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 11.74
Dünyaya uzaklığı:16.71 ışık yılı
ADS 16402: Güneşe benzer 2 yıldızdan oluşur. Etrafında dönen bir öte gezegene sahiptir. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası olmayıp sınırları dahilindedir. Sarı-beyaz renkli yıldızın bileşenleri A ve B olarak adlandırılır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 10.0 - 10.4
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 3.4
Dünyaya uzaklığı:525.22 ışık yılı
Roe 47: çoklu yıldız sistemi 5.8, 9.8, 10.1, 9.4 ve 9.8 lik bileşenlerden oluşur.
Derin Gök Cisimleri (Deep Sky Objects)
1) NGC 7243 (Calwell 16): açık yıldız kümesi
2) BL Lacertae: oldukça değişken aktif bir galaktik çekirdek olarak değerlendirilir.
Lacerta takımyıldızında Messier nesnesi bulunmaz.
Meteor Yağmuru:
Takımyıldızla ilişkili bir meteor yağmuru yoktur.
Triangulum (Üçgen) Takımyıldızı:
Triangulum (Üçgen) takımyıldızı Peseus Ailesinin bir üyesidir. Kuzey yarımkürenin ilk çeyreğinde yer alan küçük bir takımyıldızdır. Büyüklük bakımından 78. sırada olup 131.8 derece karelik bir alanı kaplar. +90 ve -60 derece enlemlerde görülebilir. En iyi Mart- Mayıs aylarında -53 derece kuzey enlemlerde gözlemlenir.
2.yüzyılda Ptolemy tarafından listelenen 48 takımyıldızdan biridir (2) Mitolojik bir öyküsü bulunmamaktadır. Eski Yunanda takımyıldızın şekli bir deltaya (Δ) benzetildiğinden "Deltoton" olarak bilinmektedir. Takımyıldızın en parlak yıldızı "Beta Trianguli" dir. IAU tarafından onaylanan 2 yıldıza sahiptir. Adları; Horna ve Mothallah'tır.
Takımyıldız içindeki ana yıldızlar:
Alpha Trianguli: geleneksel adı "Mothallah" dır. Takımyıldızın en parlak 2. yıldızıdır. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçasıdır. İkili yıldız sistemine ait sarı beyaz renkli, altdev bir yıldız olup yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.42
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:1.94
Dünyaya uzaklığı:64.08 ışık yılı
Beta Trianguli: takımyıldızın en parlak yıldızıdır. Takımyıldızın ana hatlarını oluşturur. İkili yıldız sistemine ait mavi-beyaz renkli bir yıldız olup yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.0
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 0.09
Dünyaya uzaklığı: 124.24 ışık yılı
Gamma Trianguli: takımyıldızın ana hatlarının bir parçası olup Alpha ve Beta Trianguli yıldızları ile birlikte üçgen figürünü tamamlar. Takımyıldızın en parlak 3.yıldızıdır. Mavi-beyaz renkli altdev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.01
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 1.22
Dünyaya uzaklığı: 117.56 ışık yılı
Alpha, beta ve gamma trianguli yıldızları takımyıldızın ana dizi yıldızları olduğundan üçgen şeklini meydana getirirler. Bu üçgen bazen güney yarımkürede bulunan tamamen farklı bir takımyıldız olan "Triangulum Australe (Triangulum as) ile karıştırılır.
HAT-P-38: diğer adı "Boynuz" anlamına gelen "Horna" dır. Takımyıldızın ana hatlarının bir parçası değildir ancak sınırları dahilindedir. Sarı renkli yıldızın etrafında dönen bir öte gezegeni vardır. Yeryüzünden çıplak gözle görülmez. IAU'nun bir yıldız ve gezegene ad verme yarışmasında bu yıldız Finlandiya'ya tahsis edilmiştir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 12.56
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 5.58
Dünyaya uzaklığı: 812.14 ışık yılı
Ayrıca takımyıldız içinde Delta, Epsilon,Lota Trianguli, HD13189 ve HD9446 yıldızları da yer alır.
Derin Gök Cisimleri (Deep Sky Objects)
1) M 33 (NGC 598) Triangulum Galaxy: Üçgen gökadası aynı zamanda Fırıldak gökadası olarak bilinir. Sarmal bir gökadadır. Devasa bir kara delik içerir.
2) NGC 604: salma bulutsusu
3)NGC595: Üçgen Gökadasındaki başka bir H II bölgesidir.
4)NGC 634: sarmal gökada
5)NGC 925: çubuklu sarmal gökadadır.
6)NGC672 &IC1727: etkileşen bir gökada çiftidir.
7)NGC 784:çubuklu sarmal gökadadır.
8) NGC953: eliptik bir gökadadır.
Meteor Yağmuru:
Takımyıldızla ilişkili bir meteor yağmuru yoktur.
Dipnot:
(1) Kertenkele takımyıldızının adı mitolojiden kaynaklanmaz. Johannes Hevelius 1690 yılında Lacerta takımyıldızını "Firmamentum Sobiescianum" adlı yıldız atlasında tanıtmıştır. Takımyıldıza "Stellio" adı da verilmiş fakat çok kullanılmadığından kısa sürede unutulmuştur.
(2) Üçgen takımyıldızının mitolojik bir öyküsü bulunmamakla birlikte eski Yunanda Eratosthenes, takımyıldızın Nil nehri deltasını temsil ettiğini söylemiş, Eski Roma'da Hyginus ise Sicilya adası olarak görüldüğünü yazmıştır. Bu nedenle takımyıldızın ilk isimlerinden biri Sicilya'dır. Efsaneye göre Sicilya adasının koruyucu tanrıçası Ceres, adayı gökyüzüne yerleştirmesi için baş tanrı Jüpiter'e yalvarmıştır.
Böylece Perseus Ailesini tamamlamış olduk. Başka bir takımyıldız ailesinde buluşmak üzere esen kalın.
Kaynakça:
1) https://www.star-facts.com. - Lacerta & Triangulum Constellation
2)https://nineplanets.or - Lacerta & Triangulum Constellation
3) https// www.astronomytrek.com. Lacerta & Triangulum Constellation
4) http://www.constellation-guide.com- Lacerta & Triangulum Constellation
5) Wikipedia - Lacerta & Triangulum Constellation
6) http://www.theskylive.com- Lacerta & Triangulum Constellation
7) https:// www.unıversequide.com- Lacerta & Triangulum Constellation
Yorum Yazın