Bir anda gündeme oturan “Mavi Ay-Süper Ay- Süper Mavi Ay” terimleri beraberinde bilgi kirliğini de getirdiğinden insanlarda kafa karışıklığına yol açtı.

Okurlarımızın bize yönelttiği sorular nedeniyle bu konudaki kafa karışıklığını bir nebze giderebilmek amacıyla konuyu araştırdık ve mümkün olabildiğince anlaşılır bir şekilde derlemeye çalıştık. Önce kullanılan terimleri tek tek ele alalım;

Mavi Ay:

Mavi Ay tanımın iki ayrı ifadesi var. İlki mevsimsel olarak bir ay içinde iki dolunay bulunmasıdır. Bu özel durum yaklaşık 2,7 yılda bir meydana gelir. Genelde bir yıl içinde 12 dolunay vardır ve bir aya bir dolunay düşer. Bazen ise bir aya iki dolunay sığar ve ikinci dolunay “Mavi Ay” adını alır. Böylece bir yılda 12 yerine 13 dolunay meydana gelir (1)

Her ne kadar adı Mavi Ay olarak geçse de bu mevsimsel ayın gerçek mavi renkteki ay ile bir ilgisi yoktur. Ay her zaman olduğu gibi beyazımsı-grimsi tonlardadır (2)

Astronomik açıdan Ay’ın iki dolunay evresi arasında geçen kavuşum dönemine "synodic" adı verilir. Bu dönem ortalama 29,53 gün olarak belirlenir.

(29.53x 12 =354.36 - 365= 10. 64 yaklaşık 11 gün) Bu kalan günleri topladığınızda yaklaşık 2,7 yılda bir fazladan bir dolunay oluşur.

Mavi Ay - Pembe Ay gibi dolunaya bir sıfat ekleme alışkanlığının izi eski almanaklara kadar sürülebilir (3)

İkinci “Mavi Ay” tanımı ise belirgin bir mavi renge sahip sıradışı bir ay fenomeni ile ilgilidir. Ay’ın gerçek mavi renge bürünmesi nadir görülen bir olaydır.

Gerçek Mavi Ay’ın takvimler ya da Ay’ın evreleriyle bir ilgisi yoktur. Tamamen atmosferik koşulların bir sonucu olarak meydana gelir. Atmosferdeki toz parçacıkları ile duman partikülleri kırmızı ışığı saçarak Ay’ın gökyüzünde mavi görünmesine yol açar.

Bu nadir olay astronomi terminolojisinde “Mie Saçılımı” olarak geçer. Genellikle bu duruma yeryüzündeki büyük orman yangınları, yanardağ püskürmeleri yoğun kum ve toz fırtınaları neden olur (4)

Süper Ay:

Süper Ay tanımı, Ay’ın Dünya yörüngesinde en yakın konuma gelmesini ifade eder. Aslında bu astronomik değil astrolojik bir tanımlamadır. Süper Ay için kullanılan astronomik tanımlama “perigee-syzgy” yani Ay’ın yerberi olduğu konum.

Süper Ay normalde olduğundan daha büyük ve daha parlak görünür. Ancak yeryüzünden çıplak gözle bakan ve astronomi bilgisi olmayan bir kişinin bunu ayırt etmesi zordur.

Süper Mavi Ay:

Ay hem Dünya yörüngesinde en yakın noktaya gelmişse yani daha büyük ve daha parlaksa (Süper Ay) hem de bir ay içinde ikinci dolunay olarak gerçekleşmişse (Mavi Ay) bu çifte değerlilik durumu “Süper Mavi Ay” olarak adlandırılır.

Dünya genelinde bu yıl içinde “Süper Mavi Ay” 30/31 Ağustos 2023 tarihleri arasında oluşmaktadır. Bir sonraki oluşum ise 2037 yılında olacaktır.

NASA’nın bilgilendirmesi doğrultusunda Süper Mavi Ay’ın hemen yanı başında duran Satürn, günbatımında doğu-güneydoğu yönünde gözlemlenebilecek. Halkalı gezegen gecenin ilerleyen saatlerinde Ay’ın etrafında saat yönünde daire çiziyor gibi görünecektir.

Yeryüzünün ışık kirliliği bulunmayan bölgelerinde bu muhteşem göksel şölen izlenebilecektir. Ay, Dünyamıza en yakın konumdaki gök cismi olduğundan, yeryüzünde Dolunay döneminde artan gel-git etkisi “Süper Mavi Ay” döneminde katlayabilir.

Süper Mavi Ay Balık burcunda gerçekleştiği için okyanus ülkelerinde veya denize kıyısı bulunan bölgelerde gel-git etkisi alışılmadık ölçüde büyük olabilir. Bu da tsunami, sel baskınları, deniz yolu kazaları, aşırı yağış ve işin içinde Satürn’ de yer aldığından heyelan ve toprak erozyonlarına yol açabilir.

İnsan bedeninde ise sıvı ve salgı dengesini alt üst edebilir, ödem vakaları artabilir. Her halükârda doğada ve canlılarda taşkınlıklara neden olabilir. Bu etkiler hemen 2-3 gün içinde açığa çıkmayabilir. Balık burcu yöneticisi Neptün ile birlikte Satürn, Uranüs, Plüton, Venüs ve Merkür olamak üzere toplam altı gezegenin geri harekette oluşu söz konusu etkileri daha geniş bir zaman aralığına yayabilir... 

Olası riskleri dışında Süper Mavi Ay bu gece gökyüzünde bir elmas gibi parlayarak yeryüzüne güçlü ışınlarını saçacak. Süper Mavi Ay ile derin bir bağ kurarak ruhunuzu, zihninizi ve bedeninizi kir ve kötülüklerden arındırıp şifalandırabilirsiniz.

Ağustos ayını bu yüksek frekanslı enerji akışı ile uğurlayıp,

Eylül ayına hoş geldin diyeceğiz.

Dipnot:

(1) Bir yılda 12 yerine 13 dolunay gerçekleştiğinde bu duruma İngilizce’de eski bir terim olam ve “ihanet eden” anlamına gelen “belewe” sözcüğü yakıştırılır. Bir görüşe göre de zamanla belewe sözcüğü “blue” sözcüğüne dönüştüğünden Mavi Ay olarak tanımlanmıştır. Arkaplanda 13 sayısı kilise festivallerinin sırasını bozduğundan ve 13 sayısı uğursuz kabul edildiğinden 13. Dolunaya ihanet eden sıfatı yakıştırılmıştır.  

(2) Bir ay içinde oluşan ikinci dolunay için kullanılan Mavi Ay tanımı amatör astronom James Hugh Pruett (1886-1955) tarafından “Sky&Teleccope” dergisi Mart/1946 yılı sayısında geçen hatalı bir terimi olduğu gibi aktarması sonucu yayılmış ve popüler hale gelmiştir.

(3) 225 yılı aşkın bir süredir kullanılan The Old Farmer’s almanağında Mevsimsel Ay’a verilen sıfatlar yer almaktadır. Süper Mavi Ay tanımlaması haricinde “Süper Pembe Ay” tanımlaması da bulunmakta ve bu tanım Nisan Ayındaki ilk dolunayı işaret etmektedir.

(4) Aşağıda dökümü verilen yıllarda farklı yanardağ püskürmelerinden kaynaklan Mavi Ay fenomeni gözlemlenmiştir.

1883 yılında Endonezya’daki Krakatoa yanardağı,

1973 yılında Meksika’da El Chichon yanardağı,

1980 yılında ABD/Washington eyaletinde St. Helen yanardağı

1991 yılında Filipinler/Luzon Adasında Pinatubo yanardağı

Kaynakça;

1)Space com – August’s rare Super Blue Moon, the biggest full mon of 2023

2) euronews.com – Super Blue Moon: What is it, and where are the best places to…

3) Kozan Demircan- Süper Ay Ne Demek-Süper Ay Nasıl Oluşur

4) Tristan Gooley- Doğanın İşaretlerini Okumanın Kaybolmuş Sanatı.