Pluto, mitolojide yeraltındaki ölüler ülkesinin tanrısı "Hades" dir. Hades, Kronos ile Rheia'nın oğludur. Hades'in anne-babasının evliliğinden, üçüncü tanrılar kuşağı olan "Olymposlu" lar üremiştir. Hades'in sözcük anlamı "Görünmez" demektir. Hades'i görünmez kılan bir miğferi vardır. Hades, Olympos'lu bir tanrı olmasına rağmen hiç ışık sızmayan, karanlık yer altı ülkesinden ayrılmaz, diğer tanrıların arasına pek karışmaz. Yeryüzünden kaçırdığı Demeter'in kızı Persephone'yi kendisine eş olarak seçtiğinden, yeraltı ülkesini ikisi birlikte yönetir. Hades amansız, insafsız, katı yürekli, korku salan bir tanrı olduğundan diğer tanrılar ve insanlar onu sevmez ve ondan çekinir. Homeros'un dizeleriyle;

"Bir Hades var dünyada,

tek yola gelmeyen, inadı inat,

İnsanlarca en kötü tanrıdır o." (1)

Hades'in kapısında adı Kerberos olan azgın bir köpek nöbet tutar. Kerberos, Typhon ile Ekhidna'dan doğmadır. Ölüler ülkesinin bekçisi olduğundan görevi dirilerin içeri girmesini ve içeri girenlerin de dışarıya çıkmasını önlemektir. Kerberos'u bir tek Orpheus büyüleyip yumuşatabilmiştir. Bu yeraltı ülkesine yolu düşüp de tekrar yeryüzüne dönen yoktur, Odysseus, Orpheus, Theseus ve Herakles gibi sayılı kahramanlar hariç...

Hades ülkesinin dünyanın kuzey-batı ucunda bulunduğu rivayet edilir. Odysseus bile büyücü Kirke'nin yardımı ile ancak kapısına varabilir. Bu ölüler ülkesinin en derin çukuru Tartoros'tur. Homeros gene İlyada destanında şöyle tarif eder bu korkunç yeri;

"Gökle dünya arası kadardır Tartaros'la Hades arası"

Hades ülkesine ancak Kaharon'un sandalıyla Akheron ırmağından geçilir. Sert, kaba ve pinti bir ihtiyar olan bu sandalcı para almadan kimseyi Hades bataklığından geçirmez. Troya kahramanı Hector bile Akhilleus'la savaşacak olmasından derin bir endişe duyan eşini teskin ederken, Hades ile ilgili şu sözleri sarf eder;

" Günüm gelmeden kimse Hades'e atamaz beni,

ama doğduğu günden bu yana

hiç bir insan kaçamaz kaderinden

ister korkak olsun, ister yürekli." (2)

İnsanın içini ürperten bu ölüler diyarı Dante'ye de ilham kaynağı olmuş ve  İlahi Komedi eserinin "Cehennem" adlı bölümünde burasını uzun uzun tasvir etmiştir. Ayrıca Platon da "Devlet" adlı eserinde Hades'e yer vermiştir;

"Eyvahlar olsun! İnsan bir gölge oluyor Hades'in ülkesinde, öyle bir gölge ki, can yok içinde..."

Platon, Homeros'un bu sözlerini eleştirerek;

"Hades'i övsünler, kötüleyeceklerine"  der ve kendi kuracakları yeni düzende Homeros'un görüşlerine yer vermeyeceklerini belirtir. Oysa bir kişinin geçmiş dönemleri değerlendirmesi, kendi dönemini değerlendirmesinden her zaman daha kolaydır zira bilinç değiştiğinden bakış açısı da değişmiştir. Platon'un Homeros'u yerden yere çalması Homeros'un değerini ortadan kaldırmayacağı gibi, kendisinden sonra gelenlerin de onu eleştirmesini engelleyemeyeceği bir gerçektir.

(1-2) Homeros-İlyada

Faydalandığım Kaynaklar;

Homeros- İlyada

Homeros - Odyseeia Destaanı

Hesıodos - Tanrıların Doğuşu

Azra Erhat - Mitoloji Sözlüğü

Platon - Devlet