Burçlar (Zodyak) Kuşağı Takımyıldızları (4)
Son çeyrekte yer alan takımyıldızları tanıttıktan sonra Burçlar Kuşağındaki yolculuğumuz sona erecek.
Oğlak(Capricornus) Takımyıldızı
Oğlak takımyıldızı gök ekvatorunun güneyinde burçlar kuşağında yer alır. Zodyakın en küçük ve Yengeçten sonra en soluk takımyıldızdır. Zodyakın 10. burcunu temsil eder. Eskiler onu "Deniz Keçisi" olarak da adlandırır. Astronomik olarak Oğlak burcunun 0 derecesi Kış Gündönümüne karşılık gelir. Oğlak takımyıldızı batıda Yay, doğuda Kova takımyıldızları arasında yer alır.
Oğlak Takımyıldızının ekvatoral sisteme göre konumu;
RA: 20h 06m 46s - 21h 59m 04s
DEC: -8.404 derece- -27.691 derece
Güneş'in Oğlak Burcunda Kalış Süresi: 21 Aralık-19 Ocak
Güneşin Oğlak takımyıldızında kaldığı gün sayısı: 23 gün
Genel takımyıldızlar arasındaki büyüklük sıralaması: 40.sırada
Zodyak takımyıldızları arasındaki büyüklük sıralaması:12.sırada(en küçük)
Bayer/Flamsteed dizinine göre toplam sabit yıldız: 49
Ana yıldızlar: 9,23
Gezegeni Olan Yıldızlar: 5
En parlak Yıldızı: Deneb Algedi
Oğlak Takımyıldızının en iyi gözlemlendiği zaman: Eylül ayı
Komşu Takımyıldızları; Aquaris, Aquila, Sagittarius, Microscopium,Piscis, Austrinus
Oğlak Takımyıldızı içinde yer alan ana yıldızlar:
1)Alpha Copricorni: "Algiedi" veya " Giedi Prima" olarak da bilinir. Bayer atamasında Alpha 1 Capricorni ve Alpha 2 Capricorni olarak geçer. Alpha 2 diğerine nazaran daha parlak olanıdır. Üçlü yıldız sisteminin birincisi sarı renkli alt dev bir yıldızdır. Örnek Alpha 2 Capricorni;
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.27
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -1.90
Dünyaya uzaklığı: 870 ışık yılı
2) Beta Copricorni: "Dabih" olarak da bilinir. Arapça adı "Kasap" veya "Kurban kesen" gibi anlamlar taşır. Oğlak takımyıldızın en parlak 2.yıldızıdır. Beşli yıldızdan oluşan çoklu yıldız sistemidir. Dürbünle bakıldığında ikili yıldız olarak görülür. Büyük bölümü portakal rengi, küçük bölümü beyaz renktedir. Daha parlak olanı Beta1, daha soluk olanı Beta2 olarak adlandırılır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]:3.05
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -2.03
Dünyaya uzaklığı: 390 ışık yılı
3) Gamma Copricorni: geleneksel adı "Nashıra" dir. Arapça adı "İyi haber taşıyıcısı" veya "müjdeci" anlamına gelir. Beyaz dev bir yıldızdır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: +3.67
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +2.60
Dünyaya uzaklığı:157 ışık yılı
4) Delta Copricorni: geleneksel adı "Deneb Algedi" dir. Ayrıca "Scheddi" olarak da bilinir. Arapça adı "Keçi kuyruğu" anlamına gelir. Oğlak takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Çoklu yıldız sitemidir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 2.81
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +2.48
Dünyaya uzaklığı: 38.70 ışık yılı
5) Epilson Capricorni: "Castra" olarak da adlandırılır. Adı "Kamp yeri " anlamına gelir. Üçlü yıldız sistemidir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.62
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -3.03
Dünyaya uzaklığı:1.060 ışık yılı
6) Theta Copricorni: diğer adı Dorsum'dur. Oğlak takımyıldızını oluşturan figürün sırtında yer aldığından Latince adı "keçinin sırtı" anlamına gelir. Beyaz cüce bir yıldızdır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: +4.07
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +0.60
Dünyaya uzaklığı: 162 ışık yılı
7) Nu Capricorni: diğer adı Alshat dır. Arapça adı "koyun" anlamına gelir. İkili yıldız sistemidir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.76
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +0.32
Dünyaya uzaklığı:253 ışık yılı
13) Pi Capricorni: Oculus veya "Okul " olarak da bilinir. Latince adı "göz" anlamına gelir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 5.09
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -1.01
Dünyaya uzaklığı:660 ışık yılı
14) Rho Capricorni: diğer adı "Bos" dur. Latince adı "öküz" anlamına gelir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: +4.78
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 2.52
Dünyaya uzaklığı: 99 ışık yılı
16) Omega Copricorni: "Baten Algeidi" olarak da bilinir. Oğlak figürünün göbeğinde yer aldığından adı "Keçinin göbeği" anlamına gelir. Kırmızı-turuncu renkli dev bir yıldız sitemidir. Çıplak gözle az bir şekilde görünür.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: +4.11
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]:
Dünyaya uzaklığı:1.000 ışık yılı
Oğlak Takımyıldızı içindeki (deep sky objects) diğer gök cisimleri:
1) M30: küresel bir kümedir.
2) HCG 87: gök ada grubudur.
3)IC1337: ara sarmal gökadadır.
4NGC 6907: sarmal gökadadır.
Oğlak Takımyıldızındaki Meteor Yağmurları:
1)Alpha Capricornids: Oğlak takımyıldızı içinde kalan en belirgin meteor yağmurudur. 5 Temmuz ile 10 Ağustos arası görülür. Meteor yağmurunun ana gövdesi 169P/NEAT kuyrukluyıldızıdır.
Ayrıca Oğlak takımyıldızı içinde Chi, Sigma, Tau Copricornids ile Capricornids -Sagittariiids meteor yağmurları da mevcuttur.
Kova(Aquaris) Takımyıldızı
Kova Takımyıldızı gök eşleğinin güneyinde Burçlar kuşağında yer alır. Zodyakın 11.burcunu temsil eder. Çevresinde kendisi gibi "su" sembolü ile ilişkili komşu takımyıldızlar bulunduğundan gökyüzünün "deniz" adı verilen bölümünde yer alır. Zodyakın en büyük 2.takımyıldızı, gökyüzünün ise en büyük 10. takımyıldızıdır. Kova takımyıldızı Güney yarımkürede ilkbaharda, Kuzey yarımkürede ise sonbaharda görülür. Batıda Oğlak, doğuda Balık takımyıldızları arasında yer alır.
KovaTakımyıldızının ekvatoral sisteme göre konumu;
RA: 20h 38 m 19 s - 23h 56m 23s
DEC: 3.325 derece -24.904 derece
Güneşin Kova Burcu Takımyıldızında Kalış Süresi: 20 Ocak-18 Şubat
Güneşin Kova takımyıldızında kaldığı gün sayısı: 24 gün
Genel takımyıldızlar arasındaki büyüklük sıralaması: 10.sırada
Zodyak takımyıldızları arasındaki büyüklük sıralaması: 2.sırada
Bayer/Flamsteed dizinine göre ana yıldızlar: 10,22
Gezegeni Olan Yıldızlar: 12
En parlak Yıldızı: Sadalsuud
Kova Takımyıldızının en iyi gözlemlendiği zaman: Ekim ayı
Komşu Takımyıldızları; Pisces, Pegasus, Equuleus, Delphinus, Aquila, Capricornus, Piscis Austrinus, Sculptor, Cetus,
Kova Takımyıldızı içinde yer alan ana yıldızlar:
1) Alpha Aquarii: geleneksel adı Saad El Melik dir. Arapça adı "Hükümdarın uğurlu yıldızı" anlamına gelir. Sarı renkli üstdev bir yıldızdır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 2.96
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -3.88
Dünyaya uzaklığı:800 ışık yılı
2) Beta Aquarii: geleneksel adı "Saad el Suud" dir. Bu yıldız kış bitimi bahar başlangıcında sürekli yağan yağmurlar eşliğinde Güneş ile birlikte doğduğundan bereket getirdiğine inanılır bu nedenle de mübarek olarak da anılır. Arapça adı "en parlak şans" anlamına gelir. Latince adı da zaten "Lucida Fortunae Fortunarum" olarak bilinir. Kova takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Çoklu sisteme ait sarı renkli altdev bir yıldızdır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]:2.91
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -3.04
Dünyaya uzaklığı: 540 ışık yılı
3) Gamma Aquari:geleneksel adı "Sadalachbia"dir. Bu yıldızın doğmasıyla birlikte soğuklar sona erdiğinden göçebe çadırları toplanır. Bu nedenle Arapça adı "Göçebe çadırlarının şansı" anlamına gelir. Steptroskopik bir ikili yıldız sistemidir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]:3.84
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +0.10
Dünyaya uzaklığı:158 ışık yılı
4)Delta Aquarii: geleneksel adı "Skat" yada "Scheat" dir. Arapça adı "incik" anlamına gelir. Kova takımyıldızının en parlak 3.yıldızıdır. Mavi renkli altdev bir yıldızdır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.27
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -0.17
Dünyaya uzaklığı: 160 ışık yılı
5) Epsilon Aquarii:geleneksel adı "Al Bali" dir. Arapça adı "yutucu" anlamına gelir. "Nir saad Bula" ise "yutucunun en parlak şansı" gibi bir anlam yüklenir. Mavi-beyaz renkli altdev bir yıldızdır. Şüpheli bir değişken yıldız sistemidir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]:3.77
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -0.46
Dünyaya uzaklığı: 215 ışık yılı
6) Zeta Aquarii: geleneksel adı "Sadalteger" dir. "Sadaltajir" olarak da bilinir. Arapça adı "tacirin şansı" anlamına gelir. Üçlü yıldız sistemidir. Su Kovası yıldızsal şeklinin (asterism) merkezinde yer alır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.42
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 1.15
Dünyaya uzaklığı: 103 ışık yılı
7) Theta Aquarii: geleneksel adı Ancha dır. Kova figürünün kalçasında yer aldığından Arapça adı "kalça" anlamına gelir. Sarı-beyaz renkli yıldızdır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]:4.16
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +0.23
Dünyaya uzaklığı: 187 ışık yılı
8) Kappa Aquarii: geleneksel adı "Situla" dır. Arapça adı "su kovası" anlamına gelir. Turuncu renkli dev bir yıldızdır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 5.03
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +0.96
Dünyaya uzaklığı: 214 ışık yılı
9) Xi Aquarii: geleneksel adı "Bunda" dır. İkili bir yıldız sistemidir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.69
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 1.9
Dünyaya uzaklığı:179ışık yılı
10) Lambda Aquarii: geleneksel adı "Hydor" dir. Eski Yunanca da "dökülen su" gibi bir anlam taşır. Kırmızı renkli dev ve değişken bir yıldızdır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]:3.74
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -1.5
Dünyaya uzaklığı:365 ışık yılı
Ayrıca Bosona (HD206610b), Lionrock (HD212771b), Marohu(WASP-6b) yıldızları da IAU tarafından onaylanan Kova takımyıldızına ait 11 lik listede yer almaktadır. Günümüzde 12 yıldızın gezegenlere ev sahipliği yaptığı da keşfedilmiştir.
Kova Takımyıldızı içindeki (deep sky objects) diğer gök cisimleri:
M2: Saadsuud yıldızının yakınında bulunan küresel bir kümedir. Yaklaşık 150.000 yıldız ihtiva eder.
M72 : Galaktik merkezin çok uzağında yer alan küresel bir kümedir.
M73: Açık yıldız kümesidir.
NGC7009 Saturn Nebula: Gezegenimsi bir bulutsudur. Satürn gezegenine benzediğinden Satürn Bulutsusu olarak anılır. Florasan yeşili yarattığına inanılan güçlü ultraviyole radyasonu yayar.
NGC 7293 Helix Nebula: Dünyamıza en yakın parlak ve gezegenimsi bir bulutsudur. Görünüşünden ötürü "Tanrının gözü" olarak adlandırılmıştır.
PGC65367 Aquaris Dwarf: bir cüce gökadadır. Maviye kayma gösteren nadir gökadalardan biridir. 137 km/s hızla Samanyolu Galaksisine doğru ilerlediği belirtilmektedir.
NGC7252 Atoms for Peace Galaxy: Barış için Atomlar (1) gökadası tuhaf eliptik bir gökadadır. Şeklen bir atomun çekirdeğinin yörüngesinde dönen bir elektron diyagramına benzediğinden bu ad verilmiştir.
Ayrıca Kova takımyıldızı NGC7727, NGC7257, NGC7259, NGC7600, Abell2597 yıldız kümelerini de bünyesinde barındırmaktadır.
Kova Takımyıldızındaki Meteor Yağmurları:
Kova takımyıldızında radyantları olan 3 büyük meteor yağmuru vardır.
1) Eta Aquariids: Kova takımyıldızından saçılan en güçlü meteor yağmurudur. Zirve tarihi 5-6 Mayıstır.
2) Delta Aquariids; 29 Temmuz ve 6 Ağustos tarihleri arasında zirve yapan çift radyantlı meteor yağmurudur. İlk radyan Kova takımyıldızının güneyinde, ikinci radyan ise Balık asterisminin kuzey dairesinde olur.
3) Lota Aquariids; 6 Ağustosta zirve yapan, diğerlerine kıyasla zayıf bir meteor yağmurudur.
Balık(Pisces) Takımyıldızı
Balık Takımyıldızı kuzey yarımkürenin ilk çeyreğinde Burçlar kuşağında yer alan ekvator takımyıldızlarından biridir. Gökyüzünün "göksel sular" veya "deniz" adı verilen geniş bölgesine V harfi şeklinde yayılır. Zodyakın son burucunu temsil eder. Balık takımyıldızı genelde sönük yıldızlardan oluşur. Başak takımyıldızından sonra Güneşin en uzun kaldığı 2. takımyıldızdır. Kuzey yarımkürede en net şekilde sonbaharın başlarında görülür. Balık takımyıldızı batıda Kova, doğuda Koç takımyıldızları arasında yer alır.
Balık Takımyıldızının ekvatoral sisteme göre konumu;
RA:23h 18m 15s - 2h 10m 20s
DEC: 33.746 derece - 5.506 derece
Güneşin Balık Takımyıldızında Kalış süresi: 19 Şubat- 20 Mart
Güneşin takımyıldızında kaldığı gün sayısı: 38 gün
Genel takımyıldızlar arasındaki büyüklük sıralaması: 14.sırada
Zodyak takımyıldızları arasındaki büyüklük sıralaması: 4 sırada
Bayer/Flamsteed dizinine göre toplam sabit yıldız: 86
Ana yıldızlar: 18
Gezegeni Olan Yıldızlar: 13
En parlak Yıldızı: Alpherg
Balık Takımyıldızının en iyi gözlemlendiği zaman: Kasım ayı
Komşu Takımyıldızları: Triangulum, Andromeda,Pegasus, Aquarius, Cetus, Aries,
Balık Takımyıldızı içinde yer alan sabit yıldızlar:
1) Alpha Piscium: geleneksel adı "Alrischa" dır. "Alrescha" olarak da geçer. Balık takımyıldızını oluşturan figürde iki balığın kuyruklarının birbirine bağlandığı düğümü işaret ettiğinden adı "kordon" anlamı taşır. Balıktakımyıldızındaki en parlak 3.yıldızdır. İkili bir yıldız sistemidir. Birincil yıldız daha parlak iken ikincisi daha sönüktür.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 3.82
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +0.50
Dünyaya uzaklığı:151 ışık yılı
2) Beta Psicium: geleneksel adı "Fumalsamakah" dır. Balık takımyıldızını oluşturan figürün ağzında yer aldığından adı "Balık ağzı" anlamına gelir. Mavi-beyaz renkli bir yıldızdır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.40
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -1.01
Dünyaya uzaklığı: 407.7 ışık yılı
3) Gamma Pisicium: Arapça adı "Simmah" dır. Balık takımyıldızının batısında yer alan balıkların başını temsil ettiğinden "Balık Halkası" asterisminin bir parçasıdır. Takımyıldızın en parlak 2. yıldızıdır. Sarı renkli dev bir yıldızdır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]:3.69
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 0.68
Dünyaya uzaklığı:138 ışık yılı
4) Zeta Piscium: diğer adı "Revati" dir. Hindu dilinde adı "zengin" anlamına gelir. Hint mitolojisine göre Revati insan neslinin 5.yaratıcısıdır. Balık takımyıldızının kenarında yer alır. Çoklu yıldız sistemine ait mavi-beyaz renkli altdev bir yıldızdır (2)
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 5.28
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: 1.97
Dünyaya uzaklığı: 173.86 ışık yılı
5) Eta Piscium: geleneksel adı "Alpherg" dır. Babil dilinde adı "Kallat Nunu" olarak geçer. Balık (Nunu) İp (Kullat) kelimelerinden türetilen adı "birbirine bağlı balıklar" anlamı taşır. Balık takımyıldızının en parlak yıldızıdır. İkili yıldız sistemine ait sarı renkli dev bir yıldızdır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]:3.62
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -1.52
Dünyaya uzaklığı:294 ışık yılı
6) Kappa Piscium: Balık takımyıldızında "Balık Halkası" (Circlet) asterisminin güneydoğu köşesininde yer alır. Çoklu yıldız sistemine ait mavi-beyaz renkli bir yıldız olup yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.94
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +1.59
Dünyaya uzaklığı:153 ışık yılı
7) Lambda Piscium: Balık halkasının güneydoğu köşesinde yer alır. Mavi-beyaz renkli dev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.49
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +1.92
Dünyaya uzaklığı:106 ışık yılı
8) Omicron Piscium: diğer adı "Torcular " dır. "Torcularis" olarak da bilinir. Balık takımyıldızı figüründeki iki balığı birbirine bağlayan ipin düğüm kısmının hemen üzerinde bulunur. İkili yıldız sistemine ait sarı dev bir yıldızdır. Yeryüzünden çıplak gözle görülür.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]:4.27
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: -0.22
Dünyaya uzaklığı:280 ışık yılı
9) Omega Pscium: Spektroskopik ikili bir yıldız sistemidir. Sarı-beyaz renkli altdev bir yıldızdır. Balık Halkasının doğusunda yer alır. Yeryüzünden çıplak gözle görülebilir.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 4.03
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +1.51
Dünyaya uzaklığı:104 ışık yılı
10)Van Maanen's Star: Balık takımyıldızındaki en büyüleyici yıldızlardan biridir. Balık takım yıldızının merkezinde konumlanır. Delta Piscium'un batısında, Omega Piscium'un doğusunda kalır. Beyaz renkli cüce bir yıldızdır. Çok loş olduğundan ancak teleskopla görülebilir. Bu yıldız adını 1917 yılında onu keşfeden Adriaan Maanen'den almıştır.
Görünür büyüklük [apparent magnitude (v)]: 12.37
Mutlak büyüklük[absolute magnitude (mv)]: +14.22
Dünyaya uzaklığı: 14.37 ışık yılı
Balık Asterizmi (Pisces Asterisms);
Astronom Johannes Hevelius 1690 yılında Balık Asterizmini 4 alt gruba ayırmıştır;
1) Kuzey Balığı (Piscis Boreus),
2) Güney Balığı (Piscis Austrinus)
3) Kuzey Kordonu (Linum Boreum),
4) Güney Kordonu (Linum Austrinum),
Balık Halkası (The Circlet of Pisces) Asterismi; güneyde Pegasus takımyıldızı, batıda Gamma,Kappa, Lambda, TX, Lota ve Theta Piscium yıldızlarından oluşur.