Eylül Esintisi 8.yılının son yemek tarifiyle sizlerle birlikteyiz. Dört Mevsim Ayrı Bir Tad köşemizde “Rus Salatası” tarifine yer verdik. Önce günümüzde Amerikan Salatasına devşirilen Rus salatasının hazin öyküsünden kısaca söz edelim sonra tarifine yer verelim.

Rus salatasının doğum yeri Moskova’daki “Hermitage Restaurant” dır. 1860’lı yıllarda restoranın baş aşçısı olan Belçika asıllı Rus “Lucien Olivier” buluşudur. Servis edildiği günden beri çok tercih edilen bu mayonezli salatanın tarifini mucidi olan aşçı ölene dek sır gibi saklar.

O dönemin restoran şefi İvan İvanov tarifin bir kısmını çalmayı başarınca zaman içinde mayonezli salatının ünü ülke sınırlarının da dışına taşarak tüm dünyaya yayılır.

1917 Ekim Devriminden sonra İstanbul’a gelen Beyaz Rusların açtığı lokantalarda Rus salatası menüde yerini alınca ülkemiz mutfağına da girer.

1940’lı yılların ortasına kadar adını Rus Salatası olarak korumayı başarsa da II. Dünya Savaşı sonrası artmaya başlayan Amerikan hayranlığı sonucu adı Amerikan salatası olarak değişir.

Böylece Beyoğlu-İstiklal caddesindeki büfe ve restoranların menüsünde yer alan Rus Salatası bir anda Amerikan Salatası oluverir ve tüm ülkeye bu adla yayılır. İlhan Selçuk, Cumhuriyet gazetesi köşesinden sorar;

“Rus salatasının nasıl Amerikan salatasına dönüştüğü anlaşılamadı. Yasa mı çıkarılmıştı? Lokantalara tebligat mı yapılmıştı? Yoksa hınzır İttihatçılar ya da Kemalistler darbe yaparak salatanın adını mı değiştirmişti”

Diye okuyucularına seslenince dostu Orhan Karaveli 1994 tarihli mektubunda kendisine cevap verir (1)

Rus salatası 86 yıl boyunca saltanat sürdükten sonra sadece dünyanın tek bir ülkesinde Türkiye’de bir anda Amerikan Salatası olup çıkar. Hazin öyküsünü bilmeme rağmen ben bile zaman zaman sürç-i lisan eyleyebiliyorum.

Amerikan Salatası dediğimde hemen toparlanıp Rus salatası diye düzeltiyorum ki mucidi Oliver mezarında ters dönmesin…

Rus Salatasının bir asırlık öyküsünden sonra aslına sadık kalarak sizlerle bu tarifi paylaşalım.

Günümüzde artık mayonezler hazır satılmasına rağmen ben size ev yapımı mayonez tarifini de birlikte vereceğim, tercih sizin.

Bu lezzetli salatanın mayonezli olması nedeniyle kilo sorunu olan kişilerce ölçülü tüketilmesinde yarar var.

Rus salatası ister yemek masasına garnitür olarak konsun, ister rakı sofrasına meze olarak girsin isterse de çay masasına eşlik etsin. Çok yönlü olarak tüketebileceğiniz hem besleyici hem de doyurucu bir salatadır.

Malzeme:

2 Orta boy havuç

2 Orta boy patates

1 su bardağı bezelye

1 çay bardağı mısır

1 adet kırmızı köz biber

8-10 adet kornişon turşu

2 yemek kaşığı buğday nişastası (2)

1 su bardağı su

1 su bardağı zeytinyağı

2 yumurta

1 adet sıkılmış limon suyu

1 yemek kaşığı sirke

2 yemek kaşığı ev yoğurdu

1 tatlı kaşığı tuz

Hazırlanışı:

Havuç ve patatesleri soyup küp şeklinde doğrayın. Bir tencerede havuç, patates, mısır, bezelye ve köz biberi haşlayın.

Ben düdüklü tencerenin buhar aparatında önce bezelye ve havucu birlikte haşlıyorum sonra patates, mısır ve köz biberi de ayrı haşlıyorum. Sebzeleri haşlarken tuz eklemeyi unutmayın.

Haşladığınız sebzeleri süzgece alıp biraz soğumaya bırakın. Sonra ayrı bir tencerede 2 kaşık buğday nişastasını 1 su bardağı su ile birlikte muhallebi kıvamına gelinceye kadar karıştırarak pişirin.

Nişasta soğuduktan sonra 2 yumurta sarısını ilave ederek iyice çırpın. Daha sonra zeytinyağını ağır ağır dökerek karıştırın ardından 1 limonun suyunu ve 1 kaşık sirkeyi ekleyip hepsini bir arada iyice çırpın.

Mayonez hazır olunca önce haşladığınız sebzeleri genişçe bir kaba alıp harmanlayın.

Kornişon turşuyu ekledikten sonra 2 kaşık ev yoğurdunu katıp iyice yedirin en son mayonezi de katıp karıştırın.

Sonra mayonezli salatanızı servis edeceğiniz kaba alın, üzerini kornişon ve havuç turşusu dilimleriyle süsleyin.

Bir gece buzdolabında beklettikten sonra mayonezli salatanız yenmeye hazırdır.

Afiyet Olsun.

Dipnot:

(1) Dileyen bu dönüşüm öyküsünün tamamını Fortune, Turkey web.adresinden okuyabilir.

(2) Ben önceleri Ekrem Muhittin Yeğen’in tarifine göre mayonezi hazırlardım. Bu tarife göre 1 tatlı kaşığı beyaz un katardım ve zeytinyağını önce damla damla sonra da azar azar katarak tahta kaşıkla daima aynı yönde karıştırarak bütün yağı yumurtaya yedirmek için uğraşırdım. Bu tutturulması zor bir mayonez tarifi olduğundan ve çok vakit aldığından sonradan sevgili arkadaşım Şemsa’nın tarifine göre yapmaya başladım. Sizlerle de bu tutmama gibi bir şansı olmayan pratik tarifi paylaştım.

Kaynakça:

1) Fortune, Türkey- Yılların Rus salatası Türkiye’de neden bir anda Amerikan Salatası Oluverdi?

2) Ekrem Muhittin Yeğen- Yemek Kitabı